musa

(Dimulator να σου πω την αλήθεια μου,όταν άνοιξα το τόπικ σκέφτηκα: ''Κρίμα που δεν είναι εδώ ο dimulator να μας διαφωτίσει πάνω στην πλατωνική ιδεολογία!'' Τελικά όμως...μηδένα προ του τέλους! ) Και επανέρχομαι στο θέμα... Χαίρομαι που παρατηρώ διαφορετικές αντιλήψεις πάνω στο θέμα της απολυτότητας της δικαιοσύνης. Η μοναδική μου ένσταση όσον αφορά την κατάφαση σ' αυτό το ερώτημα,έγκειται στο γεγονός ότι μου φαίνεται απρόσιτη η έννοια του απόλυτου από τον ανθρώπινο νου,ακόμα κι αν γίνει υπό το πρίσμα της φιλοσοφικής αναζήτησης... Όταν προσωπικά έχω στο νου μου κάτι ''απόλυτο'' και το θέτω ως στόχο,δεν το σκέφτομαι με την έννοια του αντικειμενικά ορθού και πανταχού ισχύοντος,αλλά περισσότερο με την έννοια του ''βελτιωμένου'' και ''εξυψωμένου'' -πάντα σε σχέση με το τώρα. Αλλά εν τέλει,δε νομίζω ότι έχει καθοριστική σημασία αν δεχόμαστε το απόλυτο της δικαιοσύνης ή όχι,εφόσον ο στόχος που θέτουμε μας πάει μπροστά... Με όποια από τις δύο εκδοχές κι αν υιοθετήσουμε,εάν τοποθετήσουμε ως στόχο το 100% (που στη μία περίπτωση θα είναι το ανθρωπίνως βέλτιστο,ενώ στην άλλη το απόλυτα ορθό πρότυπο),υπάρχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να φτάσουμε στο 60-70% του στόχου μας,απ' ό,τι εάν στοχεύουμε εξαρχής στο 50% (και έχοντας τη λογική ότι οι δυνατότητές μας είναι περιορισμένες). Οπότε περί προτύπων και ιδανικών ουσιαστικά συμφωνούμε. Όσον αφορά τώρα τους θεσμούς και την αποδιοργάνωσή τους...θα ήθελα να θέσω ένα γενικό ερώτημα. (Ελπίζω να συγχωρεθώ που βγαίνω εντελώς εκτός θέματος,αλλά με απασχολεί αρκετά το συγκεκριμένο ζήτημα.) Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει βελτίωση έξω από θεσμικά πλαίσια; Αν πχ -σε παγκόσμιο επίπεδο- διαλυθούν οι θεσμοί της οικογένειας,της θρησκείας (με τον τρόπο που τα γνωρίζουμε σήμερα εννοώ,δεν αναφέρομαι στη θρησκεία ως πίστη ούτε στην οικογένεια ως ψυχικό δεσμό),αλλάξει η σύνθεση των κοινωνιών και γίνει πλήρως ανομοιογενής,και αλλοιωθούν οι εθνικές γλώσσες,τότε δεν οδεύουμε σε μια νέα πραγματικότητα,πιο οικουμενική; (Μιλάω φυσικά για βελτίωση σε επίπεδο ανθρώπων,όχι κρατών,εφόσον τα εθνικά κράτη λόγω κατάρρευσης των θεσμών θα πάψουν να υφίστανται.)

Συμφωνώ,κι εγώ πιστεύω ότι η δικαιοσύνη είναι σχετική,επειδή έχει ανθρώπινη προέλευση. Μπορούμε φυσικά να θεωρήσουμε ότι υπάρχει και η ''δικαιοσύνη'' του κόσμου ως σύμπαντος,αλλά αυτό είναι άλλο πράγμα,έχει να κάνει με την τάξη και την αρμονία που διέπει τα πάντα,όχι τόσο με ''δικαιοσύνη'' κυριολεκτικά. (Κάτι ενδιαφέρον που διάβασα πρόσφατα πάντως: Στην αρχαιότητα θεωρούσαν ότι συμπαντική τάξη και ανθρώπινη δικαιοσύνη προέρχεται ως σύνολο από το ''θεό'',και ότι κι η ίδια ακόμα η κοσμική αρμονία είναι αποτέλεσμα της ''νομιμόφρονης'' συμπεριφοράς των στοιχείων του σύμπαντος!) Εδώ θέλω λίγο να σταθώ... Συμφωνώ ότι κανένα πολίτευμα δε μπορεί να τους συμφέρει όλους. Αλλά βλέπω πλέον εδώ (εννοώντας στη χώρα μου) ότι οι ίδιοι άνθρωποι που δεν εξυπηρετούνται από το υπάρχον σύστημα,το διαιωνίζουν και το συντηρούν. Οι αντιδρώντες δηλαδή,δεν είναι τόσοι όσοι πραγματικά δεν εξυπηρετούνται από το σύστημα,αλλά όσοι έχουν κάνει ένα βήμα παραπάνω για να αντιληφθούν γιατί δεν εξυπηρετούνται,τι φταίει,τι μπορούν να κάνουν κτλ... Πέρα επομένως από αυτό καθεαυτό το πραγματικό γεγονός της μη λειτουργίας του συστήματος,έχουμε έναν επιπλέον παράγοντα που οδηγεί στην ανατροπή,κι αυτός είναι η αφύπνιση. Η οποία αφύπνιση πιστεύω ότι επέρχεται με δύο τρόπους: οικειοθελώς ή μη. Αυτοί που ενδιαφέρονται -για διάφορους λόγους- να κάνουν αυτό το βηματάκι παραπάνω το κάνουν από την αρχή (ή τελοσπάντων μόλις αρχίσουν να δυσκολεύουν τα πράγματα),-και εδώ μιλήσαμε για κίνητρο. Οι υπόλοιποι,αφυπνίζονται αναγκαστικά,όταν πια έχει ήδη βυθιστεί το πλοίο και αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται στη μέση του ωκεανού χωρίς σανίδα... Όταν φτάσουν δηλαδή οι πολίτες στο απροχώρητο -το πραγματικό απροχώρητο,που δεν επιδέχεται εναλλακτική που οδηγεί στην επιβίωση-,θα αντιδράσουν,θα ''ξυπνήσουν'' ξαφνικά. Η εναλλαγή θα ρθει,είτε τη σπρώχνουμε κάποιοι είτε όχι. Σίγουρα όμως ο καθένας έχει το ρόλο του,τόσο αυτοί που προλειαίνουν το έδαφος και προσφέρουν κίνητρο,όσο και αυτοί που τελικά την πραγματοποιούν. Η κατακλείδα μου άρεσε,νομίζω ότι ταιριάζει απόλυτα στα ελληνικά δεδομένα.

Δανάη και Dartsan ευχαριστώ που συμμετέχετε στη συζήτηση! Δυστυχώς λόγω περιορισμένου χρόνου δεν είμαι συνεπής και πλήρης στις απαντήσεις μου... Θα ήθελα να σταθώ λίγο στο θέμα της εκπαίδευσης από την οικογένεια. Για να φτάσει στο σημείο να διδάξει ένας γονέας το παιδί του,δεν πρέπει να διαθέτει και ο ίδιος σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο γνώσεων και αξιών; Πέρα από το πρόβλημα του χρόνου δηλαδή,που είναι υπαρκτό και σημαντικό,είναι και θέμα κατάρτισης του εκπαιδευτικού,γι' αυτό εξάλλου οι εκπαιδευτικοί είναι επαγγελματίες... Για μένα η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινήσει από το κράτος -για να ανέβει συνολικά το επίπεδο των ανθρώπων- και μετά,αν υπάρξει αυτή η άνοδος,να αναλάβουν οι οικογένειες. (Φυσικά δεν αναφέρομαι στον τρόπο και το είδος ''εκπαίδευσης'' που ήδη παρέχεται.) Dartsan ο σημερινός εκλογέας έχει περαιτέρω επιλογή,ακόμα κι αν οι ήδη προτεινόμενες επιλογές δεν τον εκφράζουν. Μπορεί να απέχει πχ (σημειωτέον,η αποχή δεν τιμωρείται πια :wink:). Συμφωνώ με την εμπορευματοποίηση των εκλογών,αλλά κι αυτό από μας ξεκινάει... Τα κριτήρια με βάση τα οποία ψηφίζουμε εμείς τα καθορίζουμε,δεν είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε αυτά που προωθούνται... Η εφαρμογή άμεσης δημοκρατίας είναι αδύνατο να υπάρξει,αυτό το έχουμε ξεκαθαρίσει (μόνο ίσως με το σύστημα που προτείνει η δανάη περί αποκέντρωσης). Και όσο για την έμμεση δημοκρατία...αμφιβάλλω κατά πόσον είναι πράγματι δημοκρατία. Με τη πρόταση της σύγκρουσης ως -αν όχι λύσης του προβλήματος- τουλάχιστον τρόπου αλλαγής και πορείας προς μια νέα κατάσταση συμφωνώ (το αν θα είναι καλύτερη ή χειρότερη η καινούρια κατάσταση θα κριθεί εν καιρώ).

Αυτό με ενδιαφέρει ιδιαιτέρως,μια που εχθές είχα και μια παρεμφερή συζήτηση... Μου θυμίζει λίγο την πλατωνική θεωρία περί ιδεών. Είναι πράγματι το δίκαιο αντικειμενικό; Γιατι αν είναι αντικειμενικό,σημαίνει ότι έχει και αντικειμενική προέλευση. Κανένας άνθρωπος όμως δε μπορεί να είναι αντικειμενικός... Άρα,ακόμα κι αν δεχτούμε ότι το ''ανθρώπινο δίκαιο'' είναι ένα κατασκεύασμα,μια ανθρώπινη απομίμηση της πραγματικής δικαιοσύνης,αυτή η δικαιοσύνη που είναι αληθινή και αντικειμενικά ορθή από πού πηγάζει; ''It' s my party and I'll die if I want to..!'' (κατά παράφραση φυσικά...) Ο Σατανάς όμως έφυγε από τον παράδεισο... :wink: Και εξάλλου,μέχρι να αναπτύξουμε αντιστάσεις ''επιπέδου''...Σατανά(!),βλέπουμε... Μπορούμε μια χαρά να ξεκινήσουμε αποφεύγοντας ηπιότερες μορφές ''διαβολέων''...

Παρόμοιο δηλαδή με αυτό που αποκαλούμε ''Μεσαίωνα;'' Θα έλεγες ότι αυτή την περίοδο βρισκόμαστε σε ένα είδος ''Μεσαίωνα'' (όπου ναι μεν οι παρούσες αξίες περνούν κρίση και δεν έχουν υπάρξει νέες στο προσκήνιο -αλλά και οι άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση ''σύγχυσης'' και κοινώς...μας έχει πάρει ο κατήφορος-,αλλά από την άλλη όλο αυτό αποτελεί ένα προστάδιο,κάτι σαν μεταβατικό πέρασμα σε μια άλλη εποχή,που θα στραφούμε εκ νέου σε κάτι καλύτερο;)

Δηλαδή δεν το θεωρείς πρόβλημα; Χεμ...με μπερδέψατε μίστερ... Εκτός αν εννοείς ότι δεν αποτελεί πρόβλημα με την κυριολεκτική έννοια του όρου -δηλαδή είναι μεν φυσιολογική συμπεριφορά-,αλλά είναι πρόβλημα (εμπόδιο περισσότερο) αν θέλουμε να πάμε -να εξελιχθούμε- ένα βήμα παραπέρα (μάλλον αυτό εννοείς ε; ) Outis νομίζω ότι ναι,είναι το επόμενο στάδιο εξελικτικά,γι' αυτό το αναζητούμε. Δύο δρόμοι υπάρχουν: είτε μένουμε ως έχουμε και οδεύουμε προς την καταστροφή,είτε χειροτερεύουμε ακόμη περισσότερο (και πάλι πάμε για φούντο,οπότε στην ουσία κι αυτή η επιλογή στον πρώτο δρόμο ανήκει),ή στοχεύουμε σε κάτι υψηλότερο και προσπαθούμε να το κατακτήσουμε. Και όχι μόνο αυτό,αλλά επιπλέον πιστεύω ότι η βελτίωση είναι και κομμάτι της ανθρώπινης φύσης,γιατί αλλιώς δε θα υπήρχε καν ως σκέψη και ως αναζήτηση στο μυαλό μας... Τα υπόλοιπα ζώα δεν εξελίσσονται ηθελημένα,αλλά μόνο βάσει του ενστίκτου της επιβίωσης. Ο άνθρωπος όμως έχει δυνατότητα καταρχήν να διακρίνει περισσότερες οδούς,κατα δεύτερον να επιλέξει,και τελικώς να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τις επιλογές του... Άρα είναι στη φύση του να υπερβεί τον εαυτό του,όπως είναι και το να παραμείνει στάσιμος ή και να χειροτερέψει.

Το να συγκεντρώνεις τις απόψεις των φιλοσόφων ανά τους αιώνες σχετικά με το δίκαιο σε ένα σύγγραμμα για διδακτικούς σκοπούς,ισοδυναμεί με ''μη ρεαλιστική φιλοσοφία''; Ή μήπως το να αναρωτιέσαι πάνω σε κάτι που διάβασες; Η φιλοσοφία δεν ασχολείται μόνο πράγματα που είναι ευθέως προσβάσιμα στο νου μας και μπορούν να παρατηρηθούν εμπειρικά,αυτό είναι το αρχικό στάδιο... Απεναντίας,επειδή στόχος είναι η ''σοφία'',ασχολείται κυρίως με ζητήματα που ξεπερνούν τα ανθρώπινα μέτρα και τις ανθρώπινες δυνατότητες (όπως αυτές έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής!),ψάχνοντας να βρει κάτι παραπάνω απ' τα φαινόμενα,με σκοπό να διευρυνθεί η σκέψη και να προκύψουν απαντήσεις -και ακόμα κι αν το δεύτερο δε συμβεί ποτέ,το πρώτο είναι ήδη ένα μεγάλο βήμα... Οπότε ας μην κοιτάμε μόνο το ''τι υπάρχει'',αλλά και το ''τι θα μπορούσε να υπάρξει'',ακόμα κι αν μας φαίνεται άπιαστο με τα παρόντα δεδομένα. Το ''αν μπορεί'' νομίζω το ρώτησα στην αρχή...και αν θυμάμαι καλά,έθεσα λίγο ρητορικά το ερώτημα και προέτρεψα όποιον θέλει να αναπτύξει ελεύθερα μια απάντηση. Επειδή -για να είμαι ειλικρινής- νομίζω ότι κανένας δε μπορεί να έχει απάντηση σε αυτό...μπορεί όμως να έχει γνώμη. Είναι σα να σε ρωτάω να μου βρεις ''τρόπους προσέγγισης και επικοινωνίας με το Θεό'' και να μου λες ότι πρώτα πρέπει να αποδείξω πως υπάρχει Θεός. Εννοείται ότι για να αναζητήσω τρόπους προσέγγισής του,ξεκινάω πιστεύοντας ότι υπάρχει! Αλλά δε μπορώ να βρω αποδείξεις,άρα αδυνατώ να σε πείσω γι' αυτό,όπως δε μπορείς να με πείσεις κι εσύ για το αντίθετο. Αναφέρεσαι στη διαδοχή των πολιτευμάτων...σύμφωνοι,τη γνωρίζουμε όλοι. Θα ήθελα να ρωτήσω,αυτός που αναλάμβανε την αρχηγία στις πρωτόγονες φυλές,το έκανε λόγω ροπής προς την εξουσία ή επειδή είχε κοινά συμφέροντα με τους υπόλοιπους,και απλά ήταν ο ικανότερος (και δυνατότερος και εξυπνότερος κτλ κτλ) για να οδηγήσει την ομάδα; (ανεξαρτήτως από τους τρόπους με τους οποίους γινόταν επικεφαλής) Δεν ξέρω,ρωτάω έτσι... Δηλαδή να αυτοκτονήσουμε από τώρα... Για να υπάρξει δυνατότητα βλάβης,χρειάζεται και πρόσφορο έδαφος... Όταν προσπαθήσεις να διαβάλλεις κάποιον που δεν είναι τρωτός,θα αποτύχεις.

Συμφωνώ,η συμμετοχή μετατρέπει το παράδειγμα σε προσωπική εμπειρία. Ναι,οι έννοιες συμπλέουν,αξιοποιούνται παράλληλα και αλληλοεπηρεάζονται. Αναφερόμουν όμως στο θεσμό της δημοκρατίας όπως τον γνωρίζουμε σήμερα,ήθελα δηλαδή να πω ότι δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη η δημοκρατία -με την έννοια της εκλογής ενός αριθμού αντιπροσώπων από το σύνολο των πολιτών που έχουν εκλογικό δικαίωμα- με τη δικαιοσύνη (και κατόπιν με την ευημερία). Η δημοκρατία θα μπορούσε να πάρει πολλές μορφές,και -επειδή στην άμεση εκδοχή της δεν είναι πια δυνατό να υπάρξει- θεωρώ πχ πιο δημοκρατική την εκλογή από το σύνολο των πολιτών κάποιων ''αρχόντων'',με κριτήριο την ικανότητα,τις προοπτικές,τη δικαιοσύνη,την υπευθυνότητα κτλ κτλ (εμμένοντας φυσικά στο διαχωρισμό των εξουσιών),από την επιλογή 300 νοματαίων με βάση τις δοσοληψίες και τα μικρο-συμφέροντα. Πάνω εκεί είπα ότι η δικαιοσύνη δεν προϋποθέτει τη δημοκρατία (τη δημοκρατία με τη μορφή που έχει πλέον). Άρα η απάντηση που δίνεις είναι το κίνητρο... Γιατί δεν έχει κίνητρο πλέον ο πολίτης; Είναι τόσο ισχυρές οι ψευδαισθήσεις της προσωπικής ''ευδαιμονίας'' που τυχόν διατηρούμε όλοι λόγω βολέματος ή συνειδητά δε μας ενδιαφέρει τι γίνεται γύρω μας; (παρακολουθούμε δηλαδή τη ζωή -μας(!)- ως θεατές,ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε εντάξει;)

Για το ''πολίτες'' έχεις δίκιο,δικό μου το λάθος (χρησιμοποίησα πρωθύστερα τον όρο εκ παραδρομής). Αυτό που εννοούσα ήταν ότι οι άνθρωποι προϋπάρχουν των πόλεων,οπότε είναι εκείνοι που αρχικά καθορίζουν το πολίτευμα και τη μορφή λειτουργίας της πόλης ανάλογα με το συμφέρον της ομάδας... Θα συμφωνήσω με τον Artzuna που λέει ότι το πρόβλημα ξεκινάει όταν οι πολίτες ξεχνούν πως αυτοί είναι η ουσία και η δύναμη της πόλης και την αντιμετωπίζουν ως κάτι ξένο,οπότε αδρανοποιούνται. Όταν λες ότι δεν είναι φυσική αυτή η κατάσταση,αναφέρεσαι στη διαδικασία αυτοβελτίωσης,με σκοπό να προκύψει ένας ανώτερος εαυτός; (και κατά συνέπεια -αν βέβαια αυτό επεκταθεί και στο σύνολο των κοινωνών-,να προκύψει μια νέα πραγματικότητα;) Ή λες ότι δεν είναι φυσικό να λειτουργεί έτσι μια πόλη; Ρωτάω καταρχήν επειδή το να προσδιορίσει κανείς τι είναι φυσικό και τι όχι δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται (προσωπικά δεν έχω καταλήξει ακόμα σε συμπέρασμα ως προς αυτό),και κατά δεύτερον επειδή το να φτάσει ο άνθρωπος και η κοινωνία σε στάδιο δημιουργούμενο από μη-φυσικές διαδικασίες,σημαίνει ότι η φύση μας έχει ''προγραμματίσει'' εξαρχής όχι μόνο να παραμείνουμε ατελείς,αλλά και να οδεύουμε προς την καταστροφή (δλδ αν ''εξυψωθούμε-εξιδανικευτούμε'' θα είμαστε αφύσικοι).

Grey,σκοπός του τόπικ είναι να συζητήσουμε για θέματα που αφορούν τη δικαιοσύνη,το πολίτευμα και τη σχέση των πολιτών με την πολιτεία,όχι να σχολιάσουμε τις επιλογές μου όσον αφορά τα εξεταζόμενα μαθήματα ή το σύγγραμμα του καθηγητή μου... Αυτά είναι για να κάνουμε χαβαλέ στο τσατ,οπότε θα παρακαλούσα να περιοριστεί η συζήτηση στο πλαίσιο που τέθηκε. Για τα περαιτέρω τώρα... Αυτό ακριβώς λέει και ο Πλάτωνας,ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση ανάμεσα στον πολίτη μιας πόλης και την ίδια την πόλη και ο ένας παράγοντας επηρεάζει τον άλλο. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να υπάρξει ''καλή'' πολιτεία,αποτελούμενη από ''καλούς'' πολίτες,και αυτή η σχέση και ισορροπία να διατηρηθεί. Αυτό θα ήθελα να μου το εξηγήσεις λίγο περισσότερο γιατί δεν το κατάλαβα... Οι πολίτες δεν προϋπάρχουν των πόλεων; Μια πόλη από πολίτες αποτελείται... Δεν εννοούσα ότι η δημοκρατία προϋπάρχει όλων των πολιτευμάτων,αυτό ξέρουμε από την ιστορία ότι δεν είναι έτσι. Αναφέρομαι στη δημιουργία των πόλεων ως σχηματισμών και στην άνοδο μιας ηγεσίας. Όσον αφορά τους ηγέτες,σαφώς κάθε ηγέτης εκπροσωπεί συμφέροντα... Το θέμα είναι τίνος τα συμφέροντα εκπροσωπεί. Θα μπορούσες να τους εντοπίσεις λιγάκι πιο συγκεκριμένα για να καταλάβω πού κάνω το λάθος; Γιατί; Δεν ισχυρίστηκα ότι έχει υπάρξει τέτοια πολιτεία,αλλά δεν αποκλείω και το γεγονός να υπάρξει κάποια στιγμή... Τις προϋποθέσεις ερευνάμε. Δεν κατάλαβα,πώς θα υπάρξει ο ''κακός'' σε μια πόλη αποτελούμενη από ''καλούς''; Αυθύπαρκτα; Και,ακόμα και να έτσι να γίνει,υποτίθεται ότι οι υπόλοιποι πολίτες θα έχουν φτάσει σε ένα ανώτερο επίπεδο (γιατί αυτός είναι ο σκοπός εν προκειμένω). Τι θα τους εμποδίσει λοιπόν τότε να αποβάλλουν το ''μίασμα'' από τους κόλπους της πολιτείας;

Καταρχήν σας ευχαριστώ όλους για τις απαντήσεις και για το χρόνο σας. Φίλε outis,ένα από τα ερώτηματά μου είναι αν πράγματι όλα αυτά είναι μόνο θεωρητικά ή αν θα μπορούσαν να γίνουν και πράξη... Πιστεύω ότι θα μπορούσαν,αλλά υπό άλλες συνθήκες ''εσωτερικές'',δηλαδή υπό το πρίσμα μιας κοινωνίας αποτελούμενης από ανθρώπους περισσότερο ''εξελιγμένους'',που θα έχουν οδηγήσει τους εαυτούς τους σε υψηλότερο επίπεδο. Και πάνω εκεί ρωτάω πώς θα κατακτηθεί αυτό το επίπεδο από τις μάζες,και βέβαια -πρωταρχικά- αν είναι εφικτό να κατακτηθεί (ο τρόπος έπεται). Το βλέπω ότι κολλάμε στην πράξη...αλλά γιατί; Αυτό θέλω να μάθω. Δε θέλουμε ή δε μπορούμε; (και το ''δε μπορούμε'' ερμηνεύστε το όσο ευρέως θέλετε) Johnny: (Το ξέρω ότι θέλει μεγάλη κουβέντα το θέμα,ούτε εγώ περίμενα να μου βγει τόσο δαιδαλώδες... Για μια ερωτησούλα πήγαινα,το ένα έφερε το άλλο και τελικά βγήκε χείμαρρος..! ) Ενδιαφέρουσα η άποψή σου για τη δημοκρατία... Είναι δηλαδή θέμα οργάνωσης η διατήρηση του ελέγχου από τους πολίτες; Αυτό με παραπέμπει λίγο στο θέμα της ηγεσίας,με την έννοια ότι,για να υπάρξει οργάνωση σε τόσο μεγάλο αριθμό ατόμων,κάποιος πρέπει να τη διευθύνει,άρα αναγκαστικά κάποιος/κάποιοι θα τίθενται σε υψηλότερο ''σκαλί''. Πώς εννοείς εσύ την οργάνωση αυτή; (Να διευκρινίσω ότι στόχος μου με αυτό το τόπικ δεν ήταν να υπερασπιστώ το δημοκρατικό πολίτευμα,γιατί προσωπικά το θεωρώ πρακτικά ανεφάρμοστο πλέον... Νομίζω ότι δεν είναι απαραίτητο να έχουμε αμιγώς δημοκρατία,για να υπάρχει χρηστή διακυβέρνηση και δικαίωμα συμμετοχής των πάντων σε αυτή -έστω και έμμεσα. Θέλω δηλαδή να διαχωρίσω λίγο τη ''δικαιοσύνη'' και την ''ευδαιμονία μιας πόλης'' από τη ''δημοκρατία''. Τώρα αν θεωρεί κάποιος ότι μπορούν να συνδυαστούν,εννοείται ότι ως συλλογισμός με ενδιαφέρει.) Οπότε,θα ήθελα να σταθώ λίγο και σε αυτό που λες για την πληροφόρηση... Έχω την εντύπωση ότι στην εποχή μας υπάρχει ίση πρόσβαση στην πληροφόρηση (και μιλάω για την πλειοψηφία,όχι για τις ακραίες περιπτώσεις). Απλά είναι θέμα διαχείρισης των προσφερόμενων επιλογών,όχι τόσο αυτής καθεαυτής της ύπαρξης πληροφόρησης. Το να επιλέξει κάποιος πχ να παρακολουθήσει big brother και πρωινάδικα αντί να ανοίξει ένα βιβλίο ή τέλος πάντων να κάνει κάτι που μπορεί να τον βάλει στη διαδικασία να σκεφτεί,να δράσει,να πάρει θέση,να προβληματιστεί και να αντιδράσει,δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν οι επιλογές αυτές,αλλά ότι εκείνος συνειδητά δεν τις ακολουθεί... Εδώ βέβαια μπαίνει και το θέμα της παιδείας και γενικά των παραγόντων που μας διαμορφώνουν (το είπες κι εσύ αυτό απ ' ό,τι είδα),αλλά νομίζω ότι είναι και στον άνθρωπο... Κάποιοι θα ψάξουν να βρουν το κάτι παραπάνω ακόμα κι αν δεν τους δοθεί ''στο πιάτο'',ενώ κάποιοι άλλοι θα το προσπεράσουν κι ας βρίσκεται μπροστά τους. Σε αυτή τη βάση ρώτησα πώς μπορούν οι λίγοι να κάνουν τη διαφορά και να ''σπρώξουν'' τους πολλούς,γιατί το να τους μεταφέρουν απλά την πληροφορία δυστυχώς δε φτάνει...

Διαβάζοντας αυτές τις μέρες -λόγω εξεταστικής- ένα σύγγραμμα που αναφέρεται στις φιλοσοφικές θεωρίες και αντιλήψεις περί δικαίου στη αρχαιότητα,έχουν γεννηθεί στο μυαλό μου διάφορων ειδών προβληματισμοί... Θα ήθελα να σταθώ σε ένα σημείο που θα μου άρεσε να συζητήσουμε,και αφορά την άποψη του Πλάτωνα περί δικαιοσύνης (για την ακρίβεια ξεκινάει από κει,τα ερωτήματά που θέτω παρακάτω είναι παρεπόμενα,ωστόσο κάθε γνώμη που νομίζετε ότι έχει να κάνει με το θέμα δεκτή!). Για να κάνω μια εισαγωγική περίληψη,ο Πλάτων θεωρούσε πως η δικαιοσύνη είναι η υψίστη των αρετών,η κατάκτησή της είναι προσβάσιμη στον ανθρώπινο νου μέσω της γνώσης,και ταυτίζεται με την ευδαιμονία. Δε σκοπεύω ωστόσο να σταθώ σε αυτά -τα παρέθεσα μονάχα ενημερωτικά-,αλλα θα ήθελα να σχολιάσουμε μια συγκεκριμένη φράση του βιβλίου,σύμφωνα με την οποία: ''Όσο ακριβώς μια πραγματικά δίκαιη πολιτεία δε μπορεί να υπάρξει χωρίς ενάρετους πολίτες,άλλο τόσο η αρετή του κάθε πολίτη χωριστά δεν είναι θέμα αποκλειστικά δικό του,αλλά ζήτημα του ηθικού περιβάλλοντος και κατ' επέκτασιν και των θεσμών της πόλεως,εντός της οποίας ζει.'' [Δε γνωρίζω αν η συγκεκριμένη πρόταση ανήκει σε πρωτότυπο κείμενο του Πλάτωνα ή είναι συμπέρασμα του συγγραφέα του βιβλίου,αλλά δε νομίζω ότι έχει και τόση σημασία,διότι καταρχήν είναι απόρροια του πλατωνικού συλλογισμού -αν αποτελεί τελικά άποψη του συγγραφέα-,και εξάλλου το περιεχόμενό της με ενδιαφέρει εν προκειμένω,δεν τίθεται θέμα πατρότητας.] Πάνω σ' αυτό το απόσπασμα,αναρωτιέμαι τα εξής: Αρχικά,πιστεύετε ότι η δικαιοσύνη είναι μια έννοια απόλυτη,που μπορεί να ισχύσει σε κάθε περίπτωση και υπό όλες τις συνθήκες -και άρα αποτελεί μια αλήθεια που είναι δυνατόν να κατακτηθεί; (Το ερώτημα αυτό είναι προαιρετικό,ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί,αλλά αν έχετε...φιλοσοφικο-λογοτεχνικό οίστρο,θα με ενδιέφερε η άποψή σας! ) Και προχωράω στο δεύτερο σκέλος της φράσης,που με ενδιαφέρει ως επί το πλείστον... Πρώτον,κατά πόσον η ''πολιτεία'' αποτελεί προέκταση του πολίτη,και αν είναι δυνατόν να αποτελέσει κυριολεκτικά προέκταση του κάθε ατόμου,με τα δεδομένα των σημερινών κοινωνιών (αυτό το ερώτημα παραπέμπει λίγο στο θέμα της δυνατότητας ύπαρξης και λειτουργίας ενός δημοκρατικού πολιτεύματος,υπό την άμεση έννοια όμως του όρου(!) -που νομίζω είναι και αυτή που ουσιαστικά εμπεριέχει το πραγματικό νόημα της λέξης ''δημοκρατία''). Δεύτερον,εφόσον οι πολίτες προϋπάρχουν της πολιτείας,δε θα ήταν λογικώς επόμενο να μπορούν να καθορίζουν οι ίδιοι την εξέλιξή της; Στην εποχή μας,πέρα από την αδιαμφισβήτητη προσωπική ευθύνη του καθενός όσον αφορά στις επιλογές του -και εν μέρει στην πορεία της ζωής του-,μπορούμε να μιλήσουμε για ουσιαστικό έλεγχο των πολιτών στα δρώμενα; Πότε χάνεται αυτός ο έλεγχος και πώς φτάνουμε στο σημείο η πολιτεία να ελέγχει τους πολίτες αντί για το αντίστροφο; Και τρίτον (ελπίζω να μη χασμουριέστε ),πώς είναι δυνατόν,όταν πλέον οι δομές και οι θεσμοί της υπάρχουσας ''πολιτείας'' δεν τους ικανοποιούν όλους,να προκληθούν ριζικές αλλαγές,τη στιγμή που η ίδια η πολιτεία ''διαπαιδαγωγεί'' και καθοδηγεί τους πολίτες από τη στιγμή της γέννησής τους σύμφωνα με το ήδη ισχύον σύστημα; Θέλω να πω,όταν επέλθει το στάδιο που προανέφερα κατά το οποίο η πολιτεία ελέγχει τους πολίτες και όχι το αντίστροφο,πώς μπορεί να επανέλθει η ισορροπία και να ξεφύγει η κατάσταση από το φαύλο κύκλο; Ποιος είναι αυτός που θα οδηγήσει τους πολίτες πάλι στην αρετή -ή τουλάχιστον,στη δυνατότητα να επηρεάζουν άμεσα τις καταστάσεις-,αλλά κυριότερα,θα αλλάξει σταδιακά το ''μέσα'' τους για να αλλάξουν αυτοί με τη σειρά τους τους θεσμούς της πολιτείας; Και πώς μπορούν αυτοί που -παρότι βρίσκονται μέσα σε ένα τέτοιο σύστημα- έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην αρετή (και εννοώ ότι έχουν τη δυνατότητα εναλλακτικής αξιοποίησης των προσφερόμενων μέσων λόγω διαφορετικότητας και ικανότητας,γιατί πρακτικά πρόσβαση στα ίδια μέσα έχουν -σχεδόν- όλοι),να αφυπνίσουν και τους υπόλοιπους ώστε να λειτουργήσουν όλοι μαζί οι πολίτες ως σύνολο; Εν τέλει,η ιδεολογική κατασκευή του πλάτωνα αποτελεί μια ουτοπία; Μπορούν οι άνθρωποι (κατά τη δική σας γνώμη) να φτάσουν σε επίπεδο κατάκτησης της δικαιοσύνης,και κατ' επέκτασιν,της αρετής και της ευδαιμονίας; Και επιπλέον,μπορούν να διατηρήσουν τον έλεγχο των καταστάσεων και να καθορίσουν την εξέλιξη των κοινωνιών ως πολίτες ή είναι αναπόφευκτο ότι το σύστημα κάποια στιγμή θα στραφεί εναντίον τους; Ελπίζω να μη σας κούρασα...πολύ! Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τις απαντήσεις. Υ.Γ. Το βιβλίο λέγεται ''Φιλοσοφία του δικαίου'' και συγγραφέας είναι ο Π. Σούρλας,καθηγητής της Νομικής Αθηνών (για όποιον ενδιαφέρεται να το διαβάσει ).

Ναι υπάρχει,αλλά για τα πράγματα! Αυτή είναι η δική μου γνώμη και αυτό προσπαθώ να πω εδώ και 3 ποστς,αν κάποιος έχει άλλη γνώμη δικαίωμά του φυσικά. Χαχαχα! You are welcome to try... Γι' αυτό ακριβώς λέω ότι δε μπορώ να εκφέρω γνώμη πριν γνωρίζω 100% τη συγκεκριμένη περίπτωση. Και πάλι όμως θα πρόκειται για γνώμη,που δε μπορώ να απαιτήσω να είναι ούτε η σωστότερη,αλλά ούτε και δεσμευτική. Εννοείται πως δεν είναι εύκολα... Στο παράδειγμα με το διαμέρισμα που λες,έχω δώσει ήδη απάντηση μέσω της γενικής μου άποψης,η οποία είναι ότι και πάλι πρέπει να γνωρίζεις για να πάρεις πρωτοβουλία,γιατί μπαίνουν πάρα πολλά ζητήματα εδώ που θα με πάρει το βράδυ αν προσπαθήσω να τα αναλύσω... Αν δε γνωρίζεις την περίπτωση,τότε φυσικά και ειδοποιείς τις αρχές,που πιθανόν είναι καταλληλότερες να διαπιστώσουν τελικά τι γίνεται. Μίλησα όμως κυρίως για αποδοχή της πράξης από τον ίδιο τον εαυτό ενός ατόμου (γιατί η αυτοκτονία τέτοια περίπτωση είναι) και διευκρίνισα ότι,όσον αφορά στους τρίτους,δεν έχουμε το δικαίωμα να τους βλάπτουμε χωρίς να υπάρχει συναίνεση (και πάλι η διαπίστωση ύπαρξης συναίνεσης είναι άλλο κεφάλαιο που θέλει μεγάλη προσοχή,γιατί υπάρχουν δεκάδες ''παγίδες''...)

Αυτό ακριβώς λέω,ότι αντικειμενικότητα μπορεί να υπάρξει μόνο αναφορικά με αντικείμενα,όχι με ανθρώπους. Κάτι που ζυγίζει 150 τόνους είναι αντικείμενο που έχει μετρηθεί,δεν έχει δική του σκέψη και βούληση,ούτε ''λόγους'' δικούς του για να ζυγίζει τόσο. Και όσο για τα iq tests,έχω τις αμφιβολίες μου,αλλά εκεί μπαίνει άλλο ερώτημα,δηλαδή ''τι είναι ευφυία και αν είναι όντως μετρήσιμη'' οπότε ξεφεύγουμε... Κι εγώ το ίδιο θα κανα στη θέση σου! Η αντιμετώπιση όμως της απόφασης ενός ανθρώπου από κάποιον τρίτο,ως πράξη,δεν σχετίζεται με την αντικειμενικότητα... Στο ποστ μου εξέφρασα μια γνώμη όσον αφορά το αν υπάρχει αντικειμενικότητα ή όχι,και αν είναι κριτήριο για να μας οδηγήσει σε ασφαλείς κρίσεις,δεν επεκτάθηκα σε περαιτέρω ενέργειες όσον αφορά την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης. Το τι θα κάνεις εσύ (και ο κάθε ''εσύ'') όταν βρεθείς μπροστά σε τέτοια περίπτωση είναι άλλο θέμα... Ούτε μπορεί κανείς να σου υποδείξει τι θα κάνεις,γιατί αυτό εσύ το αποφασίζεις. Εγώ δε λέω ότι είναι λάθος να τον αποτρέψεις,ούτε όμως και ότι είναι σωστό,γιατί καταρχήν δεν πιστεύω ότι υπάρχει ''λάθος'' και ''σωστό'' σε αυτά τα πράγματα,και κατά δεύτερον θεωρώ ότι για να είμαι σε θέση να εκφέρω γνώμη πρέπει να γνωρίζω 100% τη συγκεκριμένη περίπτωση (ποιος θέλει να αυτοκτονήσει,γιατί,το παρελθόν του,τι πιστεύει,τι θέλει να πετύχει,πώς νιώθει κτλ κτλ...) Και αυτά φυσικά δε θα μου δείξουν ολόκληρη την πραγματικότητα,γιατί ολόκληρη μόνο αυτός την ξέρει... Οπότε,γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω,θα τον συμβουλέψω με βάση τα δικά μου πιστεύω,και αυτά δε μπορώ σε καμία περίπτωση να τα θεωρήσω ''αντικειμενικά''. Και,όπως προείπα,θα του πω τη γνώμη μου,γιατί για γνώμη πρόκειται όχι για αλήθεια. Και θα προσπαθήσω να τον πείσω με βάση και πάλι τη δική μου οπτική. Το ίδιο ισχύει -για μένα-,αν υποτεθεί ότι ήμουν ψυχολόγος,γιατρός κτλ. (Κι αν ήμουν ψυχολόγος θα πληρωνόμουν κιόλας,οπότε έχω και επιπλέον λόγους να τον αποτρέψω... ) Το τι απαγορεύεται και τι όχι,καθιερώνεται από την ομάδα που εκάστοτε έχει στα χέρια της την εξουσία. Σίγουρα οι σχετικές αποφάσεις και επιλογές από τους ''κυβερνώντες'' πάσχουν σε πολλά σημεία... Αλλά δε θα μπορούσε και ποτέ να υπάρξει νομοθεσία ικανοποιητική για όλους,εφόσον είμαστε άνθρωποι διαφορετικοί,με διαφορετικές αντιλήψεις και ανάγκες,και αυτό που είναι σωστό για κάποιους είναι λάθος για κάποιους άλλους οπότε..; Απλά διατηρούμε ένα επιτρεπόμενο πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να δράσουμε -για να μπορέσουμε να συνυπάρξουμε-,και από κει και πέρα,ανάλογα με τα πιστεύω μας,προσπαθούμε να προωθήσουμε τις δικές μας απόψεις. Έτσι λειτουργούν οι κοινωνίες και έτσι πραγματοποιούνται οι αλλαγές,αναλόγως από πού γέρνει η ''ζυγαριά'' της δύναμης και της εξουσίας... Αλλά κι αυτό είναι άλλο θέμα. (ξέφυγα πάλι ) Για να επανέλθω λοιπόν,σχετικά με το αν υπάρχει βλάβη,τίθεται το ερώτημα αν αποδέχεται ο ''παθών'' τη βλάβη και αν την επιλέγει. Οπότε ξαναγυρίζουμε στην αρχή,δηλαδή πάνω σε ποια βάση γίνονται οι επιλογές καθενός και αν είναι σωστές... Όσον αφορά τους άλλους,φυσικά δεν έχουμε το δικαίωμα να τους βλάπτουμε εφόσον δεν το επιθυμούν,αλλά ο εαυτός μας μάς ανήκει... Και εκεί για μένα δεν υπάρχει αντικειμενικά σωστή συμπεριφορά,τα πάντα είναι σύγκρουση επιθυμιών,συμφερόντων,σκέψεων,γνώσεων...και άρα υποκειμενικών καταστάσεων.

Θεωρώ τη λέξη ''αντικειμενικό'' μεγάλη παγίδα... Κατά τη γνώμη μου,δεν υπάρχει πιο ουτοπική έννοια από αυτή της αντικειμενικότητας. Αυτό που θεωρούμε αντικειμενικό,είναι σώρευση πολλών υποκειμενικών στη σειρά,και επομένως η λέξη ''αντικειμενικός'' περιγράφει πλασματικά μια κατάσταση/γνώμη/αρχή που θεωρούμε ισχύουσα λόγω οπτικής/εμπειριών/συνθηκών τόπου,χρόνου κτλ κτλ. Επιπλέον,το να ταυτίζουμε την αντικειμενικότητα με τη στατιστική πλειοψηφία είναι εξίσου επισφαλές,γιατί υποτίθεται ότι η αντικειμενικότητα εκφράζει την πραγματικότητα και την αλήθεια (ποια είναι πράγματι η αλήθεια;),ενώ η πλειοψηφία αποτελεί απλά μια ένδειξη κάτω από συγκεκριμένες περιστάσεις. Ειδικά όταν μιλάμε για ανθρώπους,πιστεύω πως δε μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τις πράξεις,τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους ''αντικειμενικά'',γιατί δεν υπάρχει ''αντικείμενο''. Οπότε,όλα τα παράγωγα της προσπάθειας να κατατάξουμε την ανθρώπινη συμπεριφορά (και εν γένει τις ανθρώπινες ενέργειες) σε είδη και να την τοποθετήσουμε σε καλούπια,είναι εκ φύσεως αποτυχημένα -πιο σωστά,είναι μη ανταποκρινόμενα στο σύνολο,και άρα μόνο εικονικώς μπορούν να χαρακτηριστούν αντικειμενικά... Και αναφέρομαι σε νόμους -παντός είδους-,κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς κτλ,που αποτελούν απλά αναγκαίο κακό,γιατί χωρίς αυτά δε θα μπορούσαμε να ζούμε αρμονικά. Στα παράγωγα αυτά ανήκουν και οι διαγνώσεις που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Εφόσον είναι αδύνατο να προβλεφθούν,να ερευνηθούν εις βάθος και να χαρακτηριστούν όλες οι ανθρώπινες σκέψεις και πράξεις,τότε αντικειμενική κρίση δεν υπάρχει. (Γνώμη μου φυσικά,δεν προσπαθώ ούτε να πείσω ούτε να την επιβάλλω... εφόσον τα πάντα είναι υποκειμενικά ούτως ή άλλως! )

Επειδή παρατηρώ μια διαφωνία γύρω από το θέμα των ελαφρυντικών -του κατά πόσο πρέπει να υπάρχουν και αν δικαιολογούνται πράγματι από τα πραγματικά περιστατικά-,θα ήθελα να πω τα εξής: Είναι αλήθεια,ότι δεν υπάρχει εγκληματική πράξη χωρίς ελαφρυντικά (όπως προείπε ο Grey). Αυτή είναι ρύθμιση απόλυτα εναρμονισμένη με το περί δικαίου αίσθημα (και δεν είναι μόνο η προσωπική μου γνώμη τέτοια,αυτή είναι και η επικρατούσα άποψη στο χώρο της δικαιοσύνης). Είναι πραγματικά αδύνατον,ακόμα και για τον πιο έξυπνο και διορατικό νομικό ή πολιτικό,να μπορέσει να προβλέψει όλες τις πιθανές περιπτώσεις δραστών και θυμάτων,όλους τους δυνατούς τρόπους τέλεσης ενός εγκλήματος,και όλες τις ενδεχόμενες συνθήκες κάτω από τις οποίες θα γίνει ένα έγκλημα ή που μπορεί να προκύψουν στη συνέχεια. Γι' αυτό είναι απαραίτητο να αφήνουμε ένα ''παραθυράκι'' ανοιχτό (ελπίζω να μην παρεξηγηθώ με τη χρησιμοποίηση της συγκεκριμένης λέξης),ώστε να χωρέσουν οι περιπτώσεις που δε μπόρεσαν να προβλεφθούν. Είναι το λιγότερο που μπορεί να γίνει,εφόσον οι νόμοι είναι -αναγκαστικά!- ελλειπείς ως προς το βαθμό που δεν προβλέπουν κάθε δυνατό ενδεχόμενο. Η χρόνια πρακτική και μελέτη έχει βοηθήσει πολύ να διευρυνθεί το σκεπτικό μας και έτσι να εξειδικευτούν περισσότερο οι νόμοι,να καλυφθούν κι άλλες περιπτώσεις και να εξυπηρετηθούν ολοένα και περισσότερες ανάγκες (αυτό μπορεί να το δει κανείς με μια σύγκριση ενός παλιότερου νόμου με ένα νεότερο),αλλά και πάλι η ζωή μας φέρνει συνέχεια αντιμέτωπους με νέα περιστατικά και δεδομένα... Για να μη μακρηγορώ και σας κουράζω,λέω εν κατακλείδι ότι ναι,μπορείς να βιάσεις κατά λάθος,όπως μπορείς και να σκοτώσεις κατά λάθος. Το ότι η πρώτη πράξη διαρκεί περισσότερο χρόνο δεν έχει συνήθως σημασία,γιατί ένας που δεν αντιλαμβάνεται το άδικο της πράξης του τη στιγμή έναρξης του βιασμού,πιθανότατα δε θα το αντιλαμβάνεται και ύστερα από 10 λεπτά που τον ολοκληρώνει. Μπορεί επίσης να είναι μεθυσμένος ή παράφρων,οπότε βρίσκεται σε κατάσταση που αδυνατεί να συνειδητοποιήσει τη σημασία της πράξης. Μην ξεχνάμε και τους λόγους άρσης του αδίκου (άμυνα και κατάσταση ανάγκης),που μπορεί μεν να φαίνονται απίθανο να τις συναντήσουμε,έχω όμως στο νου μου παραδείγματα όπου θα μπορούσαν να ισχύσουν... Υπάρχει ακόμα η πλάνη,η υπαναχώρηση,η απόπειρα κτλ... Δεν προσπαθώ προς Θεού να δικαιολογήσω μια πράξη βιασμού,λέω απλά ότι είναι πολύ λεπτές οι ισορροπίες και τα όρια και απαιτεί πολλή προσοχή και μεγάλη εμπειρία στο χώρο,τόσο η κρίση περί του άδικου χαρακτήρα της πράξης,όσο και η ενοχοποίηση του κατηγορουμένου και η επιμέτρηση της ποινής,γιατί τα σφάλματα στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης κοστίζουν...

Αυτό ακριβώς είναι που ξέχασα και σκόπευα να συμπληρώσω στο προηγούμενο ποστ μου... Minerva με πρόλαβες. Να διευκρινίσω επίσης,ότι οι περισσότεροι βιασμοί γενικά πραγματοποιούνται εκτός σχέσης (επιλεγόμενης απ' το θύμα)... Εκεί είναι που αναφερόμουν με τη φράση ''μη σου τύχει''.... Συνήθως το θύμα θα βρεθεί εντελώς απροετοίμαστο και σε χώρο και υπό συνθήκες που δεν υποψιαζόταν. Επιπλέον,η συντριπτική πλειοψηφία των δραστών σεξουαλικής κακοποίησης δυστυχώς προέρχεται από τον ευρύτερο οικογενειακό περίγυρο (το διάβασα προσφάτως σε έρευνα και συγκλονίστηκα,δεν περίμενα τέτοιες στατιστικές...)

Συμφωνώ. Αυτό είπα και εξαρχής,ότι μερίδιο ευθύνης του θύματος υπάρχει συχνά. Απλά ήθελα να επεκτείνω τον προβληματισμό και σε περιπτώσεις που δε μιλάμε για απλή αφέλεια/ηθελημένη άγνοια/αμέλεια,αλλά έχουμε να κάνουμε αφενός με ανικανότητα επιλογής που οφείλεται σε παράγοντες μη ελεγχόμενους από το υποψήφιο θύμα (και ανέφερα την πίεση του οικογενειακού περιβάλλοντος) -οπότε εδώ υπάρχει στην ουσία μονόδρομος-, αφετέρου με αδυναμία αξιολόγησης που πάλι οφείλεται σε ''ανωτέρα βία'',με την έννοια των προβλημάτων (συνήθως είναι καταστάσεις εξάρτησης) που μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιος,τα οποία του στερούν ένα σημαντικό ποσοστό της κριτικής του ικανότητας (ασχέτως αν το θύμα είχε τη δυνατότητα να αποφύγει την περιέλευσή του σε αυτήν την κατάσταση εξαρχής,το αποτέλεσμα μας ενδιαφέρει,η θέση και η στάση του τη στιγμή της επιλογής συντρόφου). Το πρώτο σενάριο δεν είναι και τόσο συνηθισμένο στην πράξη,το δεύτερο όμως δυστυχώς υφίσταται αρκετά συχνά... Και φυσικά υπάρχουν και οι περιπτώσεις που αποδίδονται λαϊκά με τη φράση ''να μη σου τύχει'',που επίσης δεν είναι σπάνιες,στις οποίες το θύμα είναι αδύνατον εκ των πραγμάτων να προβλέψει τη ροή των γεγονότων (το παράδειγμα που ανέφερες με το ελαφάκι είναι χαρακτηριστικότατο,με την προϋπόθεση φυσικά να μην υπάρχει δυνατότητα πρόβλεψης του αποτελέσματος,γιατί τότε η παρεπόμενη ευθύνη του θύματος είναι δεδομένη...)

Ο νόμος δε διακρίνει ανάμεσα στα δύο φύλα στη συντριπτική πλειοψηφία των εγκλημάτων (και όπου το κάνει είναι για προφανείς λόγους...) Για βιασμό τιμωρείται ''όποιος με χρήση βίας ή απειλής...εξαναγκάζει άλλον σε συνουσία ή σε ανοχή ή επιχείρηση ασελγούς πράξης''. Δε διακρίνει συνεπώς ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες δράστες. Να συμπληρώσω επίσης κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό: Μέχρι πρότινος,ο νόμος ανέφερε τη λέξη ''εξώγαμη'' δίπλα στη ''συνουσία'' ,δηλαδή άφηνε απροστάτευτες περιπτώσεις γυναικών που έχουν υποστεί βιασμό από το σύζυγό τους. Με το νέο νόμο 3500/06 ''Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας'',πλέον ποινικοποιείται και ο βιασμός εντός γάμου και η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας γενικά θεωρείται τεκμήριο ισχυρού κλονισμού στο γάμο (δηλαδή σοβαρή αιτία διαζυγίου). Μπορεί όλα αυτά να φαίνονται αυτονόητα,κι όμως η κατοχύρωσή τους είναι πολύ σημαντική γιατί αν λείπει το νομικό έρεισμα...