ΑΚΡΙΒΩΣ...
Για να το εξηγήσουμε λίγο παραπάνω: Ποιος είναι ο σκοπός της ποινής;
Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες... Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των λεγόμενων 'απόλυτων' θεωριών (Kant,Hegel) η δικαιολογητική βάση της ποινής είναι η 'δίκαιη ανταπόδοση',δηλαδή η εκδίκηση προς το δράστη για το κακό που έθεσε. Η άποψη αυτή δημιουργεί τους εξής κινδύνους: Δεν επιδιώκει αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης,ούτε προστατεύει τους υπόλοιπους κοινωνούς από μελλοντικές άδικες πράξεις,αλλά μοναδικός σκοπός είναι η αποκατάσταση της αδικίας που ήδη έγινε. Ελλείπει λοιπόν ο κοινωνικός σκοπός της ποινής και οδηγούμαστε σε ένα σύστημα τιμώρησης καθαρά εκδικητικό που μακροπρόθεσμα δεν ωφελεί σε τίποτα το σύνολο της κοινωνίας.
Σύμφωνα με τις 'σχετικές' θεωρίες,στόχος της ποινής είναι η πρόληψη,η οποία διακρίνεται σε γενική και ειδική. Η γενική αφορά στην ολότητα και εκδηλώνεται μέσω του 'φόβου' που προκαλείται στον κοινωνό ότι θα τιμωρηθεί σε περίπτωση τέλεσης εγκλήματος. Ο φόβος αυτός,όπως ισχυρίζονται οι εκπρόσωποι της θεωρίας της γενικής πρόληψης,εξουδετερώνει την προσδωκόμενη ικανοποίηση από την τέλεση της πράξης και οδηγεί τον υποψήφιο εγκληματία 'να το ξανασκεφτεί' και να αποφύγει το έγκλημα. Η ειδική πρόληψη τώρα,στρέφεται προς το δράστη και αποσκοπεί στην κοινωνική επανένταξή του.
Λόγω ελλείψεων και μειονεκτημάτων που παρουσιάζει η καθεμία από αυτές τις θεωρίες αν χρησιμοποιηθεί μόνη της,πλέον θεωρείται περισσότερο βάσιμος ο συνδυασμός γενικής και ειδικής πρόληψης της ποινής. Στόχοι μας λοιπόν με την επιβολή ποινής,είναι αφενός να εκφοβίσουμε τους υποψήφιους εγκληματίες ώστε να μειωθεί η εγκληματικότητα,και αφετέρου να επιτύχουμε την κοινωνική επανένταξη του δράστη. Η πρώτη θεωρία,αυτή της ανταπόδοσης,συνέβαλε στο να υποδείξει το αναγκαίο μέτρο της ποινής: Επειδή η ποινή αντιπροσωπεύει τη δικαιοσύνη,δεν πρέπει να είναι δυσανάλογη και να υπερβαίνει την ενοχή του δράστη.
Η θανατική ποινή λοιπόν,καταρχήν δεχόμαστε ότι πληροί το κριτήριο της γενικής πρόληψης,αν και στατιστικά δεν έχει παρατηρηθεί ότι η επιβολή θανατικής ποινής μειώνει την εγκληματικότητα.(Έτσι γνωρίζω τουλάχιστον,οπότε όποιος έχει αντίθετα στοιχεία περί τούτου παρακαλώ να τα επισημάνει.) Ακόμα κι αν δεχτούμε αυτό όμως,η ειδική πρόληψη πώς επιτυγχάνεται; Θανατώνοντας το δράστη πάει περίπατο. Αυτό που κάνουμε είναι απλά να ικανοποιήσουμε το συναίσθημα της εκδίκησης,τι επιτυγχάνεται όμως;
Σαφώς και είναι πολύ εύκολο να μιλάμε 'έξω απ' το χορό',δεν ισχυρίζομαι το αντίθετο,αλλά ζούμε σε μια κοινωνία με κυρίαρχο στοιχείο το σύνολο, η οποία ταυτόχρονα πρέπει να μεριμνά και για τον καθένα επιμέρους. Και ποιός είναι στην τελική αυτός που θα καθορίσει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει και με ποιόν τρόπο; (Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για ποινή μη αναστρέψιμη).Και δεν είναι λιγάκι αντιφατικό να αξιώνουμε από ένα κράτος που προστατεύει απόλυτα την ανθρώπινη ζωή και αξία να χρησιμοποιεί το ίδιο την ποινή του θανάτου -έστω και απέναντι σε εγκληματίες; Για να μην πω ότι η επιβολή της θανατικής ποινής ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου και άντε μετά να θέσεις τα απαιτούμενα όρια και προϋποθέσεις...δεν είναι καθόλου εύκολο...
Φυσικά γνωρίζω ότι τα πράγματα στη χώρα δεν είναι ρόδινα και αυτό που ορίζουμε ως 'κοινωνική επανένταξη' αμφιβάλλω αν έχει επιτευχθεί ή πρόκειται να επιτευχθεί ποτέ... Δεν φταίει όμως το νομοθετικό σύστημα για την κακή εφαρμογή του,όπως δε φταίει ο Χριστιανισμός για την κατάντια της Εκκλησίας...