το ΣΩΜΑ

[outis]

Η λεγόμενη "Παλιά Θρησκεία" έδινε μεγάλη έμφαση στο ανθρώπινο-υλικό σώμα. Βαπτίσεις, Μυητικές διαδικασίες, σωματικές τελετουργίες (π.χ. ζωγραφικός καλωπισμός του σώματος, θρησκευτικά τατουάζ, κ.τ.λ.)...

Άντε πάλι τα στερεότυπα.

...Και στους παγανιστές το υλικό σώμα βρισκόταν πάντοτε σε άμεση σχέση με τη Φύση. Δεν το αγνοούσαν. Δεν το παραμελούσαν. Το πρόσεχαν....

Όπως ο Σωκράτης και οι Κυνικοί φιλόσοφοι (π.χ. ο Διογένης - με το πυθάρι).

...Όταν εκείνη (δηλ. η "Παλιά Θρησκεία") κάποια στιγμή "περιορίστηκε" χάριν της νεότευκτης Χριστιανικής (των 2000+ χρόνων), πλήν της άσκησης του μυστηρίου της Βάπτισης, το σώμα 'εξοβελίστηκε' ή και ξεχάστηκε εντελώς -δίνοντας περισσότερη έμφαση στο δίπολο Ψυχή & Πνεύμα. Τις τελευταίες δεκαετίες, ευτυχώς, διασθαίνομαι πως οι άνθρωποι αρχίζουν ξανά να ανακαλύτπουν -έστω παντοιοτρόπως- το σώμα τους...

Και όπως λέω: Ιδώμεν...

[Niliolans]

Όπως ο Σωκράτης και οι Κυνικοί φιλόσοφοι (π.χ. ο Διογένης - με το πυθάρι).

 

Ο Διογένης με το πυθάρι;... Για πες!

[outis]

Ο Διογένης με το πυθάρι;... Για πες!

Δεν είναι εκεί το θέμα, αλλά η βαρετή υπόθεση να ανακαλύπτονται ανύπαρκτες αντιδιαστολές μεταξύ "παλιάς θρησκείας" (που δεν ήταν μια παντού) και "χριστιανικών" αντιλήψεων. Γιατί ούτε η - ας πούμε - "παλιάς θρησκείας" αντίληψη για το σώμα είναι πάντοτε τέτοια που να το προσέχει και να μην το παραμελεί, ούτε κι χριστιανική πάντοτε δεν το προσέχει αλλά το παραμελεί. Εξαρτάται.

(Να αναφέρω και για τα "τατουάζ" που σε ορισμένες "παλιές" θρησκείες έφταναν σε σημείο αυτο-ακρωτηριασμών;*)

Ωστόσο η παραμέληση έχει αρχές εν μέρει ψυχολογικές - οπότε πανανθώπινες (σε περιπτώσεις πένθους π.χ.) και εν μέρει "παγανιστικές". Εξαρτάται κι εδώ.

Η "ιδεολογική" αρχή βρίσκεται στις θρησκείες που ενσωματώνουν φαινόμενα ασκητισμού, ως μόνιμου τρόπου ζωής και σχεδόν αυτοσκοπού, όχι ως προσωρινού μέσου αυτοπειθαρχίας για την επίτευξη κάποιου άλλου σκοπού.

Αλλά η συστηματική "φιλοσοφία" της παραμέλησης του σώματος ξεκινά στην Ελλάδα της "παλιάς θρησκείας". Εκεί φαίνεται να συνυπήρχαν προηγουμένως η "Ομηρική" σχέση με το σώμα, όπου πράγματι το σώμα είναι άξιο περιποίησης και φροντίδας (που αναστέλλεται μόνο για πένθος) που διατηρήθηκε από τους Επικούριους και η "Ορφική" και Πυθαγόρεια που μέσα από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα πήρε τις διαστάσεις που επηρεάζουν ακόμα και σήμερα το ζήτημα: ότι το σώμα είναι "σήμα" - τάφος δηλαδή. Το σώμα είναι ο "τάφος" ή η "φυλακή" της ψυχής, άρα κάτι που πρέπει να υποτάξουμε με άσκηση, παρμέληση κτλ. και τελικά να "δραπετεύσουμε" από αυτό και να γλιτώσουμε. Αυτή η άποψη βρήκε φιλοσοφικούς συνεχιστές στους πιο "σωκρατικούς" φιλόσοφους, τους Κυνικούς και (λιγότερο) στους Στωϊκούς. Δείγμα είναι η αδιαφορία προς την εμφάνιση (Σωκράτης) ή και προς όλα (και την προσωπική καθαριότητα), π.χ. Διογένης. Η άποψη αυτή μέσα από τους Γνωστικούς (που πάντρευαν ιουδαϊσμό, χριστιανισμό, ορφικο-πυθαγόρειους και συναφή) πέρασε σε ορισμένες εκφράσεις του χριστιανισμού που ότι πήρε από την ιουδαϊκή παράδοση περισσότερο υψώνε το σώμα παρά το παραμελούσε (η ιουδαϊκή σχέση με το σώμα είναι περισσότερο όμοια με την Ομηρική, παρά με άλλες)

Όταν, όσο, όπου και όποτε στο χριστιανισμό οι ασκητικές τάσεις ήταν στο προσκήνιο υπήρχε παραμέληση. Όμοια και όπου το κοινωνικό "υπόστρωμα" προερχόταν από παλιά θρησκεία που έδινε έμφαση με ακραίες καταστάσεις*. Διαφορετικά (και επισήμως) η χριστιανική στάση υπήρξε συνδυασμός "ιουδαϊκής" και "επικούρειας", ότι δηλαδή το σώμα είναι καλό και άξιο φροντίδας και περιποίησης (ακόμα και εν καιρώ πένθους)

Η ταύτιση της "άρνησης" του σώματος με το χριστιανισμό δεν είναι σωστή, χωρίς να είναι ολότελα αδικαιολόγητη αφού πράγματι εφράσεις του χριστιανισμού που επικράτησαν προώθησαν μια τέτοια στάση - χωρίς όμως αυτή να έχει να κάνει με την ουσία αλλά με τις "ασκητικές" ή κοινωνικές επιρροές που διαμόρφωσαν τις εκφράσεις αυτές και που κατά κανόνα είχαν ρίζες στις παλιές θρησκείες.

[Δανάη]

Ξεθάβω ένα παλιό θέμα γιατί πέτυχα ένα βιντεάκι που αναλύει μια πλευρά του σώματος που δε βρίσκω κάπου να έχει συζητηθεί (αν και φημίζομαι για την ανικανότητά μου να χρησιμοποιώ σωστά τη μηχανή αναζήτησης του φόρουμ μας).

 

Το βιντεάκι είναι μεν στην αγγλική γλώσσα, αλλά έχει ελληνικούς υπότιτλους και είναι ικανοποιητικότατη η μετάφραση.

 

Ο νευροεπιστήμονας Βιλάιανουρ Ραματσάντραν αναλύει τη λειτουργία των νευρωνικών κατόπτρων και τα συμπεράσματά του είναι ωραία τροφή για σκέψη και μια προσθήκη για ένα σωρό άλλες συζητήσεις που έχουν γίνει ήδη σε σχέση με την ενσυναίσθηση.

Ουσιαστικά καταλήγει στο ότι δεν υπάρχει πραγματικά ανεξάρτητος εαυτός και ότι το σώμα-δέρμα μας είναι αυτό που μας οριοθετεί έναντι των άλλων.

Πόσο εύκολο είναι να υπερνικήσουμε τις εντολές του ίδιου μας του σώματος και να κατανοήσουμε ότι τίποτα δε μας χωρίζει από τους άλλους ανθρώπους;

Σκεφτόμουν πόσα χρόνια αγωνίζεται ο κάθε ένας από εμάς για να "ξεφύγει" από τα στενά όρια που μας έχει θέσει, όχι μόνο η κοινωνία, αλλά και το ίδιο μας το σώμα.

Νομίζω ότι κάπου έχουμε ξανασυζητήσει για αυτή την οριοθέτηση που προσφέρει το δέρμα μας σε σχέση με το περιβάλλον μας, αλλά, ως συνήθως, δεν το βρίσκω!

 

Και θα ήθελα να προσθέσω άλλο ένα βιντεάκι που σχετίζεται με τις ψευδαισθήσεις που προκύπτουν από τον τρόπο λειτουργίας του σώματός μας και αυτό σχετίζεται με το McGurk effect. Δυστυχώς αυτό το video είναι στα αγγλικά. Αναφέρεται στο πόσο η όραση επεμβαίνει στην ακοή. Νομίζω ότι γίνεται κατανοητό ακόμα κι αν κάποιος δε γνωρίζει επαρκώς την αγγλική γλώσσα.

Ουσιαστικά σε όλο το video ακούγεται ο ίδιος ήχος, αλλά όταν βλέπεις την κίνηση του σώματος, ακούς διαφορετικό ήχο (φ ή π).

 

Και αυτό που με προβληματίζει αρκετά είναι το ότι ακόμα κι αν γνωρίζεις το φαινόμενο και το έχεις μελετήσει, δεν αλλάζει κάτι. Ακόμα και τότε η όραση επεμβαίνει στην ακοή.

[Iterate]

Αν και προσωπικά δε κάνω aikido είδα ένα βιντεάκι που μου άρεσε πολύ για το νόημα που κρύβει μέσα του: αυτό εδώ.

Και αυτό είναι δυστυχώς στα γιαπωνέζικα, με αγγλικούς υπότιτλους...

 

Αλλά στην ουσία όλες οι αισθήσεις μας, προέρχονται από το σώμα μας.

 

Το σώμα μας, μας προστατεύει και μας περιορίζει, αλλά μέσα από τους περιοριμούς του μπορούμε να το υπερβούμε. Μόνο γνωρίζοντας τους περιορισμούς του μπορούμε να το υπερβούμε.

 

Ήμαστε παραπάνω από το σώμα μας; Δε ξέρω. ήμαστε σε τεράστιο βαθμό ο εγκέφαλός μας. Και ήμαστε σε τεράστιο βαθμό η επεξεργασία του έξω κόσμου, μέσα από τις αισθήσεις του σώματός μας.

 

Θεωρώ ότι άμα το σώμα δεν είναι ακριβώς φυλακή, αλλά είναι σαν μια φιάλη οξυγόνου για μια κατάδυση. Χωρίς αυτήν δε πας πουθενά και σε περιορίζει στο πόσο βαθιά μπορείς να φτάσεις, στα πόσα πράγματα μπορείς να δεις. Αλλά σου επιτρέπει την κατάδυση.

 

Όσον αφορά τις ψευδαισθήσεις, και τον τρόπο λειτουργίας του σώματος μας και του εγκεφάλου μας, ναι, το ένα βίντεο εξηγεί καλά ότι ο εγκέφαλός μας έχει ανάγκη το μιμητισμό, σε σημείο να αφιερώνει μέχρι νευρώνες ειδικά για αυτό και το άλλο ότι για εξοικονόμηση χρόνου επεξεργαζόμαστε πληροφορίες μικτά και με τρόπο που μπορεί να εκφέρει λάθη. Αλλά όλα αυτά δε δείχνουν παρά πόσο θαυμαστό μηχάνημα είναι. Σίγουρα, μερικές φορές κάνει λάθη, αλλά γενικά έχει τρόπο να αναγνωρίζει πράγματα ξοδεύοντας την ελάχιστη δυνατή ενέργεια. Σίγουρα, πολλές φορές έχει τάσεις να είναι εγωιστικός, αλλά είναι χτισμένος με την δυνατότητα να καταλαβαίνει τους άλλους.

 

Εμένα με κάνει να θαυμάζω τα σώματά μας ακόμα πιο πολύ.

[Δανάη]

Αν και προσωπικά δε κάνω aikido είδα ένα βιντεάκι που μου άρεσε πολύ για το νόημα που κρύβει μέσα του: αυτό εδώ.

Και αυτό είναι δυστυχώς στα γιαπωνέζικα, με αγγλικούς υπότιτλους...

 

Αλλά στην ουσία όλες οι αισθήσεις μας, προέρχονται από το σώμα μας.

 

Το σώμα μας, μας προστατεύει και μας περιορίζει, αλλά μέσα από τους περιοριμούς του μπορούμε να το υπερβούμε. Μόνο γνωρίζοντας τους περιορισμούς του μπορούμε να το υπερβούμε.

 

 

Παρόλα αυτά, το θέμα του δεύτερου είναι ακριβώς αυτό. Ακόμα κι όταν γνωρίζουμε τους περιορισμούς του δεν μπορούμε να κάνουμε την υπέρβαση. Σίγουρα δεν ισχύει για όλα, αλλά για αυτά που ισχύει είναι μεγάλο μειονέκτημα.

[Iterate]

Δε μπορώ να διαφωνήσω στο ότι είναι μειονέκτημα σε μερικές, πολύ συγκεκριμένες, περιπτώσεις.

 

Μπορώ όμως να θεωρήσω, όπως και θεωρεί ο οργανισμός μου ότι στην καθημερινότητα, οι καταστάσεις, οι άνθρωποι, και ο κόσμος γενικά, θα δρα με προκαθορισμένο τρόπο, και άρα δε χρειάζεται κάθε μέρα να προσέχω και να αναλύω κάθε πληροφορία με όλες μου τις αισθήσεις συνειδητά, αλλά να αφήνω τον τρόπο που έχει μάθει το υποσυνείδητό μου να τα επεξεργάζεται.

 

Δεν είναι κάθε μέρα που θα βρεθείς αντιμέτωπος με

ή με

...

 

Αλλά όταν ξέρει τι να περιμένει, ή είναι ενεργός ο αριστερός μας εγκέφαλος, είναι ικανός παρ΄όλα όσα λέει ο δεξιά, να καταλάβει τι συμβαίνει και να δράσει αναλόγως.

 

Όταν έβλεπα το μπα μπα φα φα βίντεο, ήξερα ότι ο εγκέφαλός μου, μου έλεγε βλακείες. Καταλάβαινα τι συνέβαινε. Άμα ήθελα έκλεινα τα μάτια και βεβαιωνόμουν για τον ήχο, άμα αυτό με ενδιέφερε. Άμα με ενδιέφερε να επικοινωνήσω με κάποιον όμως, θα κοιτούσα το στόμα του για να καταλάβω πιο σωστά το νόημα από αυτό που έλεγε, παρά τις τυχαίες μετατροπές που είχε ο ήχος μέχρι να φτάσει στα αυτιά μου.

 

Θεωρώ ότι όταν γνωρίζεις του περιορισμούς σου, μπορείς να κάνεις υπέρβαση, απλά δεν είναι διόρθωση της λανθασμένης αντίληψης του υποσυνείδητου, αλλά συνειδητή αντίδραση στην κατανόηση αυτής της λανθασμένης αντίληψης.

 

Είτε αυτό σημαίνει να κλείσω τα αυτιά μου και να καταλάβω μόνο με τον ήχο, είτε σημαίνει να χτίσω ένα μηχάνημα που να με υποβοηθάει σε αυτό που αντιλαμβάνομαι ότι δε κάνει σωστά ο οργανισμός μου.

[Iterate]

Σχετικό με το θέμα όμως, θεωρείτε ότι άμα είχατε, τεχνολογικά ή βιολογικά, τρόπο να αλλάξετε και να αυξήσετε τις δυνατότητες του σώματός σας, μέχρι που θα φτάνατε.

 

Πολλοί από εμάς το κάνουν ήδη, με επεμβάσεις, ή με μηχανές. Π.χ. έχω πολλού φίλους που διορθώσανε την όρασή τους με επέμβαση λείζερ, ενώ εγώ χρησιμοποιώ γυαλιά.

 

Άρα η ερώτηση μου, σωματικά τουλάχιστον δεν στέκει, γιατί οι περισσότεροι από εμάς δε θα είχαμε πρόβλημα εκεί. Ο εγκέφαλός μας και οι αισθήσεις μας είναι αυτά που καθορίζουν κυρίως το πως αντιλαμβανόμαστε το κόσμο.

 

Εκεί που βλέπω ενδοιασμό είναι άμα προσθέταμε επιπλέον αισθήσεις στο σώμα μας, και επιπλέον νευρώνες και συνάψεις νευρώνων. Θα δεχόσασταν να σας προσέθεταν εγκέφαλο ή υποβοηθήματα μνήμης;

 

Άμα ήσασταν κουφοί θα βάζατε κοχλιό; Αντίστοιχα, αμα σας πρότειναν να σας εμφυτέψουν ένα επιπλέον τεχνητό μάτι στο πίσω μέρος του κεφαλιού; Ή στο χέρι; Άμα σας έβαζαν ένα όργανο που αντιλαμβάνεται υπερήχους;

 

Θα το κάνατε; Θα δεχόσασταν την επιπλέον πληροφορία; Την επιπλέον ελευθερία; Ή θα το θεωρούσατε σαν βεβήλωση;