Jump to content

Έννοιες της φυσικής Φιλοσοφίας.


 Share

Recommended Posts

Λεγεται οτι ο φιλοσοφος και θαυματοποιος Εμπεδοκλης πιστευε στην υπαρξη 2 ηλιων. Ο διπλος ηλιος υπαρχει ομως και στις ερμητικες θεωριες, που διακρινουν τον λαμπρο, πνευματικο ηλιο, τον φιλοσοφικο χρυσο και τον σκοτεινο φυσικο ηλιο, που αντιστοιχει στον υλικο χρυσο. Ο πρωτος αποτελειται απο το στοιχειωδες πυρ που ενωνεται με τον αιθερα ή τον ''λαμπρο αερα''. Η ιδεα ενος ζωογονου πυρος - ο Ηρακλειτος (6ος αιων. π.Χ. ) το αποκαλει αειζωον πυρ που διαπερνα ολα τα πραγματα- ειναι κληρονομια της περσικης μαγειας. Η αορατη δραση του υποτίθεται οτι διαφοροποιει το Εργον των αλχημιστων απο το εργο των αμυητων χημικων. Ο φυσικος ηλιος όμως αποτελειται απο το γνωστο παμφαγο πυρ, που η μετρημενη χρηση του ειναι καθοριστικη και για την επιτυχια του εγχειρηματος.

 

Ο εμπεδοκλης διδασκε ακομα οτι ολοκληρη η ζωη βρισκεται μεσα στην κινηση που προκαλειται απο την συγκρουση των 2 αντιθετων δυναμεων, του Ερωτα και του Νεικους. Στο Opus Magnum αυτα αντιστοιχουν στις 2 εναλλασομενες διαδικασιες, της διαλυσης και της στερεωσης, του διαμελισμου και της συνενωσης, της υποταξης και της συμπυκνωσης, της συστολης και της διαστολης '' του Ναι και του Οχι ολων των πραγματων'' ( Μπαϊμε ). Αντιστοιχουν στους 2 αντιθετους παραγοντες της αραβικης αλχημειας¨: τον υδραργυρο και τον θειον , τον ηλιο και τη σεληνη, τη λευκη γυναικα και τον ερυθρο ανδρα. Αποκορύφωση του εργου ειναι η στιγμη της conjunctio, της συζευξης της αρσενικης και της θηλυκης αρχης στον γαμο του ουρανου και της γης, του πυρινου πνευματος και της υδατινης υλης (η λατινικη λεξη materia προερχεται απο το mater, μητερα ). Το ακαταλυτο προϊον αυτης της κοσμικης συζευξης ειναι ο lapis, ο ''κοκκινος γιος του ηλιου''.

 

Ο William Blake ταυτισε την αρσενικη αρχη με τον χρονο και την θηλυκη με τον χωρο. Η αλληλοδιεισδυση των 2 προκαλει διαφορα μεμονωμενα γεγονοτα, που ολα μαζι στο συνολο τους-ολοτητα, το μικρο-μακροκοσμικο σωμα του Χριστου κατ'εικονα της ανθρωπινης και της θεϊκης φαντασιας- συμβαινουν σε μια ταυτοχρονη κατασταση. Καθε επιμερους στοιχειο ανοιγει , περνοντας, μεσα στο μονιμο παρον αυτου του ασταθους οργανισμου και καθ'οδον αποκτα την ''τετραπτυχη'', πληρη μορφη του, που ο Blake την ονομαζει ''Ιερουσαλημ''. Το οραμα αυτο γεννησε τις καλειδοσκοπικες αφηγηματικες δομες των τελευταιων ποιηματων του, που ξετυλιγονται μπροστα στα ματια του αναγνωστη σαν ενα πολυστρωματικο οικοδομημα προοπτικων σχεσεων με σκοπο να καταρριψουν την κρατουσα ιδεα μιας απλης ενταξης των γεγονοτων μεσα στο απολυτο του γραμμικου χωροχρονου, στο οποιο στηριχτηκε ο Νευτων (1643-1737) για να διατυπωσει τους νομους της φυσικης του.

 

Πισω απο τα, πολλες φορες βιαια, οραματα τυο αγγλου ζωγραφου και ποιητη, παρ'ολη την σαφηνεια των λεπτομερειων τους, κρυβεται η πιο ιδιοφυης και διορατικη κριτικη της υλιστικης-μηχανιστηκης κοσμολογιας του 17ου και του 18 ου αιων. , μιας κοσμολογιας που η τρομαχτικη επιδραση της δεσποζει μεχρι σημερα, σε παγκοσμια κλιμακα.

 

Στην αλχημεια, η θηλυκη, ερμαϊκη αρχη συμβολιζει την πρωτεϊκη πλευρα των φυσικων διαδικασιων , τη ρευστοτητα και την μεταβλητοτητα τους. '' Οσοι μοχθουν μεσα στο εργαστηριοηθελαν να τον εξουσιασουν (τον Ερμη)...και να τον εξαναγκασουν να μπει μεσα σε αυτη την διαδικασια'' γραφει ο Ιωαννης ντε Μοντε Ραφαείμ,'' εκεινος ομως δραπετευει διαρκως, κι αν τον σκεφτει κανεις, γινεται σκεψη, κι αν κανεις δοκιμασει να τον κρινει, γινεται η ιδια η κριση'' ( ''Vorbothe der Morgenrothe'' στο Deutsches Theatrum Chemicum, Νυρεμβεργη 1728 ).

 

Οι φυσικοι του 20ου αιωνα συναντησαν αυτη την ταλαντευομενη αρχη πισω απο το σιδηρουν παραπετασμα της νευτωνειας φυσικης, στα βαθη της κβαντομηχανικης, οπου αποδειχτηκε αδυνατον να καθορισουν επακριβως και ταυτοχρονως την θεση και την ωστικη δυναμη των απειροελαχιστων σωματιδιων. Εχει επισης αποδειχτει οτι η εμφανιση των υποατομικων σωματιδιων εξαρταται απο την ιδια την πραξη της παρατηρησης. Οσον αφορα το εργο των αλχημιστων, θα μπορουσαμε να εξετασουμε το προβλημα της προβολης, της μεταβηβασης διαμεσου της φαντασιας, σε καθαρα ψυχολογικο επιπεδο. Στο μικροφυσικο επιπεδο ομως εχει αποδειχτει οτι το υποκειμενο και το αντικειμενο της αντηληψης συνδεονται αναποσπαστα, απο οντολογικη αποψη. Ο υποκειμενισμος αναγνωριστηκε ωςμορφοποιητικη επιρροη μεσα στη λειτουργια της φυσεως στο συνολο της, πραγμα που, συμφωνα με ορισμενους αλχημιστες, αποτελειται απο τη διαρκη αναστροφη του εντος και του εκτος.

 

Στην τελευταια του διαλεξη το 1941, ο μαθηματικος Αλφρεντ Νορθ Γουάιτχεντ (1861-1947), που ειχε αναπτυξει στην πλατωνικης εμπνευσεως ''οργανισμικη φιλοσοφια'' του καποιες εννοιες για να ξεπερασει τον ''διχασμο της φυσεως'', στη σφαιρα της υποκειμενικης αντιληψης και στη σφαιτα των αντικειμενικων δεδομενων, τιναξε στον αερα την φιλοσοφικη συνεπεια των ερμαϊκων αποκαλυψεων της συγχρονης φυσικης με την πολυ συγκεκριμενη παρατηρηση : ''Η ακριβεια ειναι απατη''.

 

Στην αλχημεια, η αντυπαλη δυναμη στον υδραργυρο, μια δυναμη που επισης προσδιοριζει και διαμορφωνει, εκπροσωπειται απο το αρσενικο στοιχειο του θειου (sulphum). O Παρακελσος προσθεσε αλλη μια αρχη στη μεσαιωνικη θεωρια των 2 αρχων, συμβαλλοντας ετσι αποφασιστηκα στην πιο δυναμικη αντιμετωπιση των φυσικων διαδικασιων.

 

Ο Παρακελσος ταυτισε την 3η θεμελιωδη αρχη με το αλας. Το αλας, ως στερεο, αντιστοιχει στο σωμα. Το θειον, που ειναι λιπαρο, ελαιωδες και ευφλεκτο, μεσολαβει στη θεση της ψυχης. Και ο υδραργυρος, η υγρη αρχη που τεινει προς την εξαχνωση, ειναι η φτερωτη διανοια.

 

Αυτα τα παρακελσια ''Tria Prima'' δεν ειναι χημικες ουσιες αλλα πνευματικες δυναμεις. Απο τις αναλογιες τους, που αλλαζουν διαρκως, οι αορατοι σιδηρουργοι και οι τεχνιτες της φυσης παραγουν της εφημερες υλικες συνθεσεις του αντικειμενικου κοσμου. Στη μεταγενεστερη θεωρητικα αλχημεια, και προπαντων στις μασονικες πεποιθησεις του 18ου αιωνα, το αποκρυφο αλας εχει μετατοπιστει και βρισκεται πια στο κεντρο του ερμητικου γνωστικου μυστικισμου. Οι θεραπευτικες του ιδιιτητες προκαλουν πολλες φορες ερμηνειες σε χριστολογικη βαση, και τοτε γινοταν το ''συμπυκνωμενο φως του κοσμου'', το ''μυστικο κεντρικο πυρ'' ή το ''αλας της σοφιας''.

 

Η θεωρια των 4 στοιχειων καταγεται επισης απο τον Εμπεδοκλη. Για εκεινον υπηρχαν 4 ριζες ολων των πραγματων, ''ριζοματα παντων'' : πυρ, αιθηρ (αερας), υδωρ , γη. Ο Ιπποκρατης εφαρμοσε τη θεωρια των 4 χυμων στον μικροκοσμο, και τον 4ο αιωνα π.Χ. η θεωρια υτη τελειοποιηθηκε σε σημαντικο βαθμο απο τον αριστοτελη. Εκεινος ειδε ολα τα στοιχεια να καταγονται απο μια κοινη υλη ή prima materia. Οι αλχημιστες πιστεψαν πως η υλη αυτη ηταν ''το χαος μας'' ή ''ο σκοτεινος αμορφος ογκος'' που προεκυψε απο την πτωση του Εωσφορουκαι του Αδαμ. Αν λοιπον καταφερναν να την εξαϋλωσουν και να την ανυψωσουν σε lapis, θα σημαινε οτι ξαναφερναν την εκπτωτη πλαση στην αρχεγονη παραδεισια κατασταση της. Η ανακαλυψη της σωστης πρωτης υλης για το Εργον ηταν το μεγαλυτερο αινιγμα που απασχολουσε καθε αλχημιστη, αλλα και το μεγαλυτερο μυστικο του, που το προστατευαι με κωδικοποιημενα ονοματα. Τα αινιγματα ελεγαν πως η ανακαλυψη της ηταν το ευκολοτερο πραγμα στον κοσμο, γιατι η υλη αυτη υπαρχει μεσα σε ολα τα στοιχεια, ακομα και στη σκονη του δρομου, και μονο που, σαν τον Χριστο, ειναι στ αληθεια το πολυτιμοτερο πραγμα στον κοσμο, γαι τον αδαη ειναι το ''αθλιοτερον των επιγειων πραγματων''.

 

Συμφωνα με τον αριστοτελη, η prima materia συνδυαζεται με τις 4 ιδιοτητες, του ξηρου, του ψυχρου, του υγρου και του θερμου, και ετσι αναπτυσσεται για να σχηματισει τα 4 στοιχεια. Οποιος μπορουσε να επεμβει σ'αυτες τις ιδιοτητες, θα μπορουσε ελεγε, να αλλαξει τον στοιχειωδει συνδυασμο των υλων, προκαλωντας και τη μεταμορφωση τους.

 

Ετσι λοιπον το εργο του αλχημιστη ειναι μονο ''η περιστροφητων στοιχειων. Γιατι το υλικο της λιθου περνα απο τη μια φυση στην αλλη, τα υλικα σιγα σιγα αποσπωνται, και με τη σειρα τους απελευθερωνουν τις δυμανεις τους [...]ωσπου ολα μαζι στρεφουν προς τα κατω και αναποτιθεται εκει''.(J.d'Espagnet, ''Das Geheime Werk'' στο : Deutsches Theatrum chemicum, Νυρεμβεργη 1728)

 

Συμφωνα μ'ενα νομο του Πυθαγορα, η τετράς οριζει ολόκληρο το φασμα των επιγειων δυνατοτητων. Το αριστοτελικο πεμπτο στοιχειο, η εξαϋλωμενη πεμπτουσια, βρισκεται μονο στον ανωτατο και θεϊκο, τον πυρινο ουρανο. Σκοπος ολων των αλχημιστων ηταν να ξαναφερουν το πεμπτο στοιχειο στη γη μεσα απο τις επαλληλες μεταμορφωσεις που θα προκαλουσε το εργο τους. Ετσι πολλες φορες διϋλιζαν το οινοπνευμα ή φανταζονταν οτι το θεϊκο φως υπηρχε μεσα στο αλατι.

 

Στο ταξιδι του ο αλχημιστης επρεπε να περασει μεσα απο τον απωτατο κυκλο του κατω κοσμου- τον κυκλο του ερπετου ή του κρονου. Ο Κρονος ειναι ταυτοσημος με τον χρονο, επισης αρχαιο θεο και για να τον νικησει κανεις επρεπε να αποκοπει απο τον εφημερο χρονο της ευθυγραμμης διαδοχης και να επιστρεψει σε εναν Χρυσον Αιωναν της αιωνιας νιοτης και της θειας καλοσυνης, που επετρεπε σε καθε ανθρωπο να ενωθει με τον αλλον. Το ονειρο αυτο εμελλε να εκπληρωθει με το ελιξιριο της νεοτητας, τον ''ποσιμο χρυσο'', που ο θρυλος του ειχε φτασει στη μεσαιωνικη αραβια απο την Κινα και τις Ινδιες.

 

Το παλαιωτερο ελληνικο κειμενο με αλχημιστικο περιεχομενο, που φερει τον προγραμματικο τιτλο Φυσικα και Μυστικα, χωριζει το opus Magnum σε 4 φασεις,αναλογα με τα χρωματα που προκυπτουν : το μαυρισμα (nigredo), τη λευκανση (albedo), το κιτρινισμα (citrinitas) και την ερυθροτητα (rubero). Η διαιρεση αυτη διατηρηθηκε σε ολοκληρη την ιστορια της αλχημειας. Αργοτερα, εκαναν την εμφανιση τους αλλες 5, εντελων διαφορετικες υποδιαιρεσεις της ''κατωτερης αστρονομιας'', οπως ηταν επισης γνωστη η αλχημεια. Αυτες ηταν βασισμενες στους πλανητες και τα μεταλλα, καθως και στα 12 συμβολα του ζωδιακου.Στο Dictionnaire Mytho-Hermetique (Παρισι 1787), ο Ζ. Περνετυ κατεγραφε τις ακολουθες φασεις : 1.calcinatio: οξειδωσις-Κριος 2.congelatio :κρυσταλλωσις-Ταυρος 3.fixato :στερεωσις-Διδιμοι 4.solutio :διαλυσις-Καρκινος 5.digestio : διασπασις-Λεων 6.distilatio:χωρισμος των στερεων απο τα υγρα-Παρθενος 7.sulbinatio:καθαρισμος με την εξαχνωση-Ζυγος 8.separatio :, χωρισμος , διαιρεσις-Σκοπριος . 9.ceratio : πηξις σε κυρωδη μορφη- Τοξοτης 10.fermentatio:ζυμωσις- Αιγοκερως 11. multiplicatio: πολλαπλασιασμος-Υδροχοος 12.projectio :διασκορπισμος της λιθου στα αγενη μεταλλα με τη μορφη σκονης- Ιχθυες.

 

Το πρωτο αυτο αλχημιστικο κειμενο , απο τον 1ο ή τον 2ο αιωνα π.Χ., δημοσιευτηκε απο εναν μαθητη του Δημοκριτου, που χρησιμοποιησε το ονομα του διδασκαλου του. Ο Δημοκριτος πιστευε πως ολα τα φαινομεναπου γινονται αντιληπτα με τις αισθησεις, ακομη και τα χρωματα, μπορουν τελικα να αναχθουν στις κινησεις και στους μεταβαλλομενους συνδυασμους απειροελαχιστων σωματιδιων, που τα ονομαζε ατομα, δλδ αυτα που δεν μπορουσαν να τμηθουν αλλο. Αυτη η ατομικη πραγματικοτητα πισω απο τον απατηλο κοσμο των φαινομενων ειχε ασυλληπτο βαθος και μυστικοτητα.

 

Μια ιστορια της πρακτικης αλχημειας θα μπορουσε ν αρχισει απο τον μυστικο και μη-αλχημιστη ατομικο φιλοσοφο Δημοκριτο, και να τελειωσει με τους μη-αλχημιστες και μη-μυστικιστες ατομικους επιστημονεςτου 20ου αιωνα, που 200 χρονια μετα την καταρριψη ολων των επιστημονικων βασεων της ερμητικης τεχνηςκαταφεραν , με τη συντηξη του ατομικου πυρηνα (και σπαταλωντας τεραστια ποσα ενεργειας ) να μεταμορφωσουν τα στοιχεια.

 

 

 

 

(Ερμητικο Μουσειο/Alexander Roob/Taschen )

 

Ερμητικο Μουσειο = τιτλος του βιβλιου

 

Alexander Roob = ο συγγραφεας

 

Taschen = εκδοσεις

Link to comment
Share on other sites

να σου πω, γινεται να διορθωσουμε και τον τιτλο και να κανουμε το φιλοφοφια φιλοσοφια ? εμενα δεν μου εχει το κουμπακι που λεει edit για να διορθωσω. Ε? ε φανταστικε διαχειριστη ???

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
 Share

×
×
  • Create New...