ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ

[dimulator]

Πηγή: Etymologia Alphabeti

Etymologia alphabeti, ed. F.W. Sturz, Etymologicum Graecae linguae

Gudianum et alia grammaticorum scripta e codicibus manuscriptis nunc primum

edita. Leipzig: Weigel, 1818 (repr. Hildesheim: Olms, 1973): 595-600.

(Cod: 682: Lexicogr.)

 

[595.Τ] ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ

[595.Τ] Α.

[595.Τ] Ἄλφα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[595.14] Παρὰ τὸ ἄλφω τὸ εὑρίσκω· ἢ παρὰ τὸ Ἄλεφ ὃ

δηλοῖ τὸ μάθε· ἢ παρὰ τὸ ἀλοφῶ τὸ μανθάνω·

ἢ παρὰ τὸ ἄλ φᾶ Γεργεσινῶν, ὃ σημαίνει, ἆρον

φᾶ· κατ' ἀρχᾶς προτρεπόμενον τὸν παῖδα ἆραι καὶ

τραφῆναι γνῶσιν τὴν τῶν γραμμάτων. καὶ διάτι προ-

τάσσει τὸ ἄλφα τῶν ἄλλων πάντων γραμμάτων; διότι

ἡ γνῶσις τῶν γραμμάτων βρῶσις καὶ τροφὴ λέγεται· τὸ

δὲ ἄλφα κατὰ Γεργεσαίους ἆρον καὶ τραφῆναι λέγεται.

διὸ καὶ προτέτακται τῶν ἄλλων πάντων γραμμάτων· ση-

[596.11] μαίνει γὰρ τὸ Αλ τὸ ἆρον, γεύσου δὲ τὸ φάγε· καὶ

πάλιν· διάτι προτάσσει τὸ Ἄλφα τῶν ἑτέρων εἴκοσι τριῶν

γραμμάτων; διότι ἀφ' ἑαυτοῦ ἄρχεται, καὶ εἰς αὐτὸ κατα-

λήγει· εἰ γὰρ ὁλογράφος· αὐτὸ τιθῇς, αὐτὸ μὲν ἄρ-

χειν εὑρήσεις ὁμοίως καὶ λήγειν· (sic) ἐνκαρδίως δὲ κέκτη-

ται τὸ φ.

[596.Τ] Β.

[596.Τ] Βῆτα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[596.19] Παρὰ τὸ βῶ τὸ βαίνω, ἐν τοῖς μαθήμασιν. καὶ

ἄλλως. Βάττα τὸ ἴχνος, καὶ τροπῇ τοῦ ᾶ εἰς ἡ βῆτα·

διὰ ταύτην γὰρ τὰ ἴχνη ἡμῶν προβαίνουσιν ἐν τοῖς γράμ-

[597] μασιν· καὶ ἄλλως· Βάσσα κατὰ Δωρυείους τὸ βυσσίον, ὃ

λέγεται βυκιόν (sic), καὶ τροπῇ τοῦ ς1 εἰς τ, βάτα· καὶ αὖ-

θις ἡμεῖς τατῶν (sic) Δωρυέων ἄλφα εἰς κάππα τρέπο-

μεν, καὶ γίνεται βῆτα· βρύσιν (sic) ἔτες τὸ ἄλφα· τὸ

βῆτα δὲ, καθὰ βυκκίον· καὶ τοῦτο, πρὸς τὴν βρύσιν εἰσερ-

χόμενον, ἀντλεῖ ἡμῖν ὕδωρ τῆς γνώσεως. Τί ἐστι βῆτα;

βάσις μαθήσεως τῶν γραμμάτων· τί ἐστιν βάσις; βάσις

λέγεται καὶ ἡ ἀναβάθρα· ἤτουν ἡ ἀναβάταξις. βάσις

δὲ λέγεται καὶ ἡ ἔμβασις τινὸς πρός τινα τέχνην, ἣν ἡ

βῆτα σημαίνει· διὰ ταύτην γὰρ ἐμβαίνομεν πρὸς τὴν μά-

θησιν, παρελθόντες τὸ ᾶ.

[597.Τ] Γ.

[597.Τ] Τί ἐστι γάμα (sic);

[597.14] Γάνωσις τῶν γραμμάτων ἡδύτητος, ἤγουν γλυκύτητος·

πόθεν Γάμα; παρὰ τὸ γαἲμ (sic), ὃ δηλοῖ τὴν γεῦσιν

τῶν γραμμάτων γλυκύτητος.

[597.Τ] Δ.

[597.Τ] Δέλτα τόθεν ἐτυμολογεῖται;

[597.19] Παρὰ τὸ δὰλθ. Δὰλθ γὰρ λέγεται ὁ τέταρτος

οὐρανὸς, διὸ καὶ τὸ τέταρτον στοιχεῖον δέλτα προσαγο-

ρεύεται.

[597.Τ] Ε.

[597.Τ] Ε πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[597.24] Παρὰ τὸ ῃ τὸ ἔειν καὶ φωτίζειν τὰς πέντε αἰσθή-

σεις ἡμῶν, ἐξ οὗ καὶ ἕως τὸ φῶς.

[597.Τ] Ζ.

[597.Τ] Ζῆτα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[597.28] Παρὰ τὸ ζεὶθ. ζεὶθ γὰρ λέγεται ὁ ἕβδομος οὐρα-

νός. διὸ καὶ τὰ γεννώμενα βρέφη τῷ ἑβδόμῳ μηνὶ ζῶσι

μὴ βλαβούμενα.

[597.Τ] Η.

[597.Τ] Ἦτα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[597.33] Παρὰ τὸ ἣθ, ὃ δηλοῖ τὸ σχῆμα, ἐξ οὗ καὶ ἦθος

καὶ εὐκοσμία.

[597.Τ] Θ.

[597.Τ] Θῆτα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[597.37] Παρὰ τὸ Θώθ· Θὼθ δὲ λέγεται τὸ πέταλον τῶν

παλαιῶν ἱερέων.

[598] Ι.

[598.Τ] Ἰῶτα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.3] Παρὰ τὸ Ἰὼδ δὲ ἠλεῖ ὄτης τοῦ νοός· διὸ καὶ ἐν

τῷ τελείῳ ἀριθμῷ τοῦ ψήφου τῶν γραμμάτων ἰῶτα

προετέθη.

[598.Τ] Κ.

[598.Τ] Κάππα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.8] Παρὰ τὸ Καῦ· Καῦ δὲ ὁ αἰθὴρ λέγεται, ἤγουν τὸ

οὐράνιον πῦρ· διὸ καὶ καῦμα ἡ θερινὴ θερμασία.

[598.Τ] Λ.

[598.Τ] Λάμβδα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.12] Παρὰ τὸ λάβ· λὰβ δὲ τὸ διὰ μέσου τοῦ οὐρανοῦ καὶ

τῆς γῆς χάσμα λέγεται.

[598.Τ] Μ.

[598.Τ] Μῖ (sic) πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.16] Παρὰ τὸ Μᾶν ὃ σημαίνει τὴν οὐράνιον τροφήν.

[598.Τ] Ν.

[598.Τ] Ν πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.19] Παρὰ τὸ Νᾶν, ὃ δηλοῖ τὸν ἄρτον· καὶ γὰρ πέραι

νᾶν τὸν ἄρτον λέγουσιν· διὸ καὶ ἱνιν ἐν τῷ ἀρότρῳ

σιδήριον, ὡς ἱνεῦον, ἤτοι ἀρτόδουλον.

[598.Τ] Ξ.

[598.Τ] Ξ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.24] Παρὰ τοῦ ξιφιαίου ἀστέρος· κατὰ μίμησιν γὰρ ἐκεί-

νου γράφεται.

[598.Τ] Ο.

[598.Τ] Ο πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.28] Παρὰ τὸ ὄειν κυκλοειδῶς. Ὀειδὸν γὰρ τὸν

οὐρανὸν λέγομεν εἶναι, ἤτοι κυκλοειδῆ· διὸ καὶ τὸ ο οὕ-

τως ἐκλήθη, ὡς κυκλοειδὲς καὶ αὐτὸ τυγχάνον.

[598.Τ] Π.

[598.Τ] Π πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[598.33] Παρὰ τὸ πιάδας ἔχειν, ἤτοι ποιητικα κέντρα.

Πιάδες γὰρ αἱ αὐτοῦ γραμμαὶ λέγονται.

[599] Ρ.

[599.Τ] Ρῶ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[599.3] Παρὰ τὸ ῥέειν τὴν αὐτοῦ γραμμὴν κάτω.

[599.Τ] Σ.

[599.Τ] Σίγμα πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[599.6] Παρὰ τὸ κεῖσθαι αὐτῷ ὡς περση μαίαν πλαγίας·

ἤτοι ὡς φλάμουλον κείμενον.

[599.Τ] Τ.

[599.Τ] Ταῦ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[599.10] Παρὰ τὸ τὼβ, ὃ δηλοῖ τὸ ἀγαθὸν.

[599.Τ] Υ.

[599.Τ] Υ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[599.13] Παρὰ τὸ ὑακὸς κεῖσθαι αὐτὸ, ἤγουν νεφελιακῶς,

ὥσπερ ὕδατος πλῆρες.

[600] Φ.

[600.Τ] Φ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[600.Τ] Παρὰ τὸ φαεινῶς γράφεσθαι αὐτὸ, ὥσπερ φωτὶ

[600.4] ὠπτόμενον παρά τινος.

[600.Τ] Χ.

[600.Τ] Χ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[600.7] Παρὰ τὸ χέεσθαι αὐτὸ ἔνθεν κᾳκεῖθεν.

[600.Τ] Ψ.

[600.Τ] Ψ πόθεν ἐτυμολογεῖται;

[600.10] Παρὰ τὸ ψιακῶς γράφεσθαι αὐτὸ καὶ μιμεῖσθαι

τὰς τοῦ αὐτοῦ ψιάς.

[600.Τ] Ω. (sic)

[600.13] Ω δὲ ῶ τὸ μέγα, διπλασιασμὸς τοῦ ο τοῦ ο μικροῦ,

διὸ καὶ μέγα ἐκλήθη. Ἐδιπλασιάσθη δὲ πρὸς ἀναπλήρω-

σιν τῶν εἴκοσι τεσσάρων ὡρῶν τοῦ νυχθημέρου.

________________________.rtf

Edited December 23, 2007 by dimulator

[dimulator]

Το rtf είναι το κείμενο του πρώτου ποστ για όσους δεν μπορούν να διαβάσει ο browser τους το κείμενο.

 

Για κάποιο λόγο τεχνικό του site δεν εμφανίζει το όνομα του αρχείου.

 

Αυτά προς ενημέρωση.

 

Ποιες οι απόψεις σας για την ετυμολογία των γραμμάτων που κάνει ο συγγραφέας;

Edited December 23, 2007 by dimulator

[Sucore]

Υπαρχει κατι που δεν με πειθει

Αν υπαρχαν και οι συχνοτητες που απελευθερωνονται και η επιδραση τους στον δεκτη, συνδιασμενα με κατι που να δικαιολογει τα λεγομενα του συγγραφεα πιστευω θα ηταν πολυ καλυτερα...

Πιστευω πως τωρα γραφει οτι του κατεβει

[Anele]

για το όνομα των γραμμάτων και των γλωσσών...ο συγγραφέας έχει γράψει ολόκληρο ποιήμα για κάθε γράμμα...ανάλογα με το πως ακούγεται...εξάλλου είναι γνωστό οτι τραγουδούσαν και δεν μιλούσαν όπως εμείς...επιπλέον λείπουν γράμματα όπως το δίγαμμα...αυτό ετωρα αν ήταν διάλογος για να μάθει κανένας μαθητης φιλοσόφου γράμματα αντε και να καταλάβω την ύπαρξη....πάντως σαν εγκυκλοπαίδεια λέξεων είναι...ευχαριστώ πάντως...καιρό είχα να διαβάσω αυτούσιο αρχαίο κείμενο...