Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι

[Zak]

Παιδιά (τρόπος του λέγειν (ούτε πως γράφεται δεν ξέρω...)), διάβασα κάπου τον όρο "Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι" και αναρωτιόμουν αν μπορείτε να με βοηθήσετε... Λοιπόν, ποιους μπορείτε να μου αναφέρετε, γιατί τους ονόμασαν έτσι κ.α.

[outis]

Παιδιά (τρόπος του λέγειν (ούτε πως γράφεται δεν ξέρω...)), διάβασα κάπου τον όρο "Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι" και αναρωτιόμουν αν μπορείτε να με βοηθήσετε... Λοιπόν, ποιους μπορείτε να μου αναφέρετε, γιατί τους ονόμασαν έτσι κ.α.

Προσωκρατικοί φιλόσοφοι

 

Όπως το λέει και το όνομα, «προσωκρατικοί», αποκαλούνται οι φιλόσοφοι πριν από το Σωκράτη γιατί αυτός καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την πορεία της φιλοσοφίας (αν και, ειδικότερα πρόσφατα, αρκετοί αμφισβητούν το ότι η παρουσίαση του Σωκράτη και της φιλοσοφίας του από τον Πλάτωνα είναι ακριβής. Το αποτέλεσμα όμως δεν αλλάζει: μέσω του «Σωκράτη» ο Πλάτωνας έσβησε από το χάρτη τους φιλοσόφους και τις απόψεις τους πριν από αυτόν τους έκανε ?Προσωκρατικούς!).

Η πορεία των Προσωκρατικών ξεκινά με τον Θαλή που θεωρείται ο πρώτος (γιατί δεν έχουμε αξιόπιστες πληροφορίες για φιλοσόφους πριν από αυτόν ? οι «7 σοφοί» δεν θεωρούνταν όλοι «φιλόσοφοι» με την έννοια ότι «επεδίωκαν τη σοφία», ήταν «σοφοί»). Πρακτικά, η «ακμή» τους, τερματίζει με τους Σοφιστές και τον Σωκράτη (που καταδικάστηκε σαν Σοφιστής, αλλά «τους πήρε μαζί του»). Φυσικά και μετά τους Σοφιστές υπήρχαν φιλόσοφοι που συνέχιζαν το έργο των Φυσικών φιλοσόφων αλλά η «Σωκρατική» φιλοσοφία είχε επικρατήσει και βρισκόταν σε σύγκρουση με αυτούς και δεν αντιπροσώπευαν πια τη φιλοσοφική «σκηνή».

Οι λεγόμενοι "ατομικοί" και "υλιστές" φιλόσοφοι Δημόκριτος, Λεύκιππος ανήκουν σε αυτούς ενώ συνεχιστές θα μπορούσαμε να πούμε ήταν οι Επικούριοι, οι Σκεπτικοί και γενικά "σχολές" που δεν βγήκαν από την Ακαδημία του Πλάτωνα.

 

Ουσιαστικά οι Προσωκρατικοί θεωρούνται οι πρώτοι φυσικοί επιστήμονες γι? αυτό και στον 20ο αιώνα η υπόληψή τους ανέβηκε πολύ στους επιστημονικούς κύκλους, μέσα από κείμενα εκλαϊκευμένης επιστήμης όπως του αστρονόμου Carl Sagan ? μετά από 2500 χρόνια «καπακώματος» από την «Ιδεαλιστική» φιλοσοφία (Πλατωνική και Αριστοτέλεια και διαδόχων).

Ήταν οι πρώτοι που θέλησαν να ερμηνεύσουν τη φύση χωρίς να καταφύγουν σε θεολογικούς όρους και μύθους. Ήταν οι πρώτοι μάλιστα που αμφισβήτησαν του θεούς της αρχαίας Ελλάδας και τη μυθολογία γύρω από αυτούς αναζητώντας φυσικές εξηγήσεις για τον Κόσμο, τους θεούς και τους ανθρώπους και βέβαια οι πρώτοι που έκαναν «επιστημονικές» ανακαλύψεις. Γι? αυτό η σημερινή επιστήμη τους θεωρεί «πατέρες» της, το ίδιο και οι οπαδοί του σύγχρονου σκεπτικισμού και υλισμού.

 

Αν θέλεις να μάθεις για τους Προσωκρατικούς ? και θα δεις ότι αξίζει τον κόπο ? κάνε τα εξής:

1. Αγόρασε μια (το λιγότερο) καλή «Εισαγωγή στη Φιλοσοφία» ή στην «Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία» ή στους «Προσωκρατικούς» ακόμα..

(Με το «καλή» εννοώ:

Α) Να μην είναι βιβλίο «κατήχησης» καμιάς σύγχρονης τάσης π.χ. Υλιστών, Κομμουνιστών, Αρχαιοελληνιστών ή άλλων. Τέτοια κείμενα είναι βαριά προκατειλημμένα και προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την «Εισαγωγή» για να προσηλυτίσουν στις ιδέες τους. Μερικά από αυτά είναι εξαιρετικά ? δεν είναι θέμα ποιότητος ? αλλά μια και στα πρώτα βήματα στο χώρο αυτό δεν θα ξέρεις να χωρίσεις «τη φύρα απ? το στάρι» οπότε περίμενε να έχεις βάσεις χωρίς προκαταλήψεις. Τα πανεπιστημιακά βιβλία και τα βιβλία ξένων είναι συνήθως καλύτερα.

Β) Ψάξε στα βιβλιοπωλεία μεταχειρισμένων για εκδόσεις πριν το 1980. Μπορεί να μην σχολιάζουν την πιο πρόσφατη ανακάλυψη αλλά γενικά είναι πιο «έντιμα».

2. Βρες τα κείμενα των Προσωκρατικών (και των διαδόχων τους) και γνώρισε τους από πρώτο χέρι. Σήμερα πια μπορείς να βρεις όλα τα κείμενα μεταγλωττισμένα στα νέα Ελληνικά (στα Αγγλικά βέβαια έχουν μεταφραστεί εδώ και 150 χρόνια ? αν διαβάζεις άνετα Αγγλικά, όσο ειρωνικό κι αν είναι, κοίτα και προς τα κει. Στο Internet θα βρεις όλα (μα όλα ρε, ντροπή μας) τα αρχαία Ελληνικά κείμενα στα Αγγλικά (η «ντροπή» γιατί πολλά από αυτά δεν υπάρχουν σε νεοελληνική απόδοση κι αυτοί τα έχουν εδώ και δεκαετίες ή και αιώνες)!

3. Ψάξε μόνος σου, σε μισό λεπτό βρήκα ένα σωρό (και στα Ελληνικά):

Να ένα http://www2.forthnet.gr/presocratics/ που έχει αρκετά για αρχή.

 

Βιβλιογραφία:

Στα αγγλικά το αγαπημένο μου είναι το:

The four seasons of Greek philosophy (Paperback)

της Maureen O'Sullivan. Εκδόσεις EFSTATHIADI (Ευσταθιάδη). Θα το βρεις (αν είσαι τυχερός) σε μέρη που πουλούν είδη για τουρίστες και είναι α*π*ί*θ*α*ν*ο! (αλλά θέλει Αγγλικά...)

[Τράγου Κέρατο]

Εγώ από την άλλη θα έλεγα πως είναι μια μάλλον ακαδημαϊκή διάκριση η οποία αργότερα επικράτησε, όταν ο Diels κυκλοφόρησε τα Fragmenter der Vorsokratiker καθιερώνοντας τον όρο. Εκεί είχε κατατάξει τους φυσικούς φιλοσόφους, τους Σοφιστές και το Δημόκριτο. Και ναι μεν ο Δημόκριτος ήταν σύγχρονος του Σωκράτη αλλά θεωρείται πως το ρεύμα του δεν επηρεάστηκε από το Σωκράτη. Υπό την οπτική αυτή, όλα τα επόμενα ρεύματα, με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο, επηρεάστηκαν από τη Σωκρατική φιλοσοφία.

[Zak]

Ευχαριστώ πάρα πολύ για της πληροφορίες... Από εδώ και πέρα outis θα ακολουθίσω την συμβουλή σου και θα αρχίσω με κάποιο βιβλίο!!!!