Οι προσδοκίες των επιστημόνων...

[Νεφέλη]

Μόλις εχθές ολοκλήρωσα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, με τίτλο «Επτά Πειράματα που θ? αλλάξουν τον κόσμο», του Rupert Sheldrake (θεμελιωτή της θεωρίας των μορφογεννετικών πεδίων), από τις εκδόσεις Έσοπτρον.

 

Μεταξύ πολλών και εντυπωσιακών ερευνών που παραθέτει το βιβλίο, το 7ο Κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στις προσδοκίες των πειραματιστών, ερευνητών και γενικώς επιστημόνων, που επηρεάζουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους, ακόμα κι αν το κάνουν άθελά τους.

 

Είναι, όπως καταλαβαίνετε, δύσκολο (και νομίζω παράνομο! ) να παραθέσω ολόκληρο το κεφάλαιο, οπότε θα παραθέσω μονάχα δύο από τις πολλές έρευνες που αναφέρονται:

 

1 ~ Σε σχέση με τους ανθρώπους :

Σε μια ομάδα 14 τελειόφοιτων της ψυχολογίας δόθηκε «ειδική εκπαίδευση» σε μια «νέα μέθοδο εκμάθησης της διαδικασίας Ρόρσαχ», στην οποία θα ρωτούσαν τους ανθρώπους τι σχήματα έβλεπαν σε κηλίδες μελάνης.

Στους 7 από αυτούς, αφέθηκε να εννοηθεί ότι οι πεπειραμένοι ψυχολόγοι έπαιρναν περισσότερες εικόνες ανθρώπων παρά ζώων ως απαντήσεις από τα υποκείμενά τους.

Στους άλλους 7, δόθηκαν οι ίδιες κηλίδες μελάνης, αλλά ειπώθηκε πως είχε βρεθεί από πεπειραμένους ψυχολόγους ότι δίνουν υψηλότερο ποσοστό εικόνων ζώων.

Πράγματι, η δεύτερη ομάδα έλαβε σημαντικά περισσότερες εικόνες ζώων ως απάντηση, απ? ότι η πρώτη.

2 ~ Σε σχέση με τα ζώα :

Τα κλασσικά πειράματα για την επίδραση των προσδοκιών των πειραματιστών στα ζώα διεξήχθηκαν στην δεκαετία του 1960 από τον Ρόμπερτ Ρόζεναλ και τους συναδέλφους του. Χρησιμοποίησαν φοιτητές ως πειραματιστές και αρουραίους ως υποκείμενα.

Οι αρουραίοι προέρχονταν από ένα τυπικό στέλεχος του εργαστηρίου, αλλά χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες, που ονομάστηκαν «έξυπνοι» και «χαζοί». Είπαν στους φοιτητές ότι αυτά τα ζώα ήταν προϊόν πολλών γενεών διασταυρώσεων και επιλογών στο Μπέρκλεϊ και είχαν καλές και κακές επιδόσεις αντίστοιχα στους λαβυρίνθους.

Οι φοιτητές φυσικά περίμεναν ότι οι «έξυπνοι» αρουραίοι θα μάθαιναν γρηγορότερα από τους «χαζούς». Και πράγματι, αυτό ανακάλυψαν. Συνολικά οι «έξυπνοι» αρουραίοι ανταποκρίνονταν σωστά κατά 51% περισσότερο και μάθαιναν κατά 29% ταχύτερα από τους «χαζούς».

 

 

...Και ένα σχόλιο (που έχει και σχέση με το φαινόμενο πλασέμπο και στο βιβλίο στηρίζεται με παρουσίαση σχετικών πειραμάτων) :

Το μεγαλύτερο φαινόμενο πλασέμπο παρουσιάζεται στις διπλές τυφλές δοκιμές, όπου τόσο οι ασθενείς όσο και και οι γιατροί πιστεύουν ότι εφαρμόζεται μια νέα ισχυρή θεραπεία.  Αν οι γιατροί πιστεύουν ότι η θεραπεία είναι λιγότερο αποτελεσματική, εμφανίζεται μικρότερο φαινόμενο πλασέμπο.

[...]Μ? άλλα λόγια, οι θεραπείες λειτουργούν καλύτερα αν τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς πιστεύουν ότι έχουν ισχυρά ωφέλιμα αποτελέσματα.

 

...Άραγε τελικά, πόσο αντικειμενικά είναι τα αποτελέσματα των ερευνητών;;

[johnny]

Βασικά αυτό το θέμα μου θύμισε ένα παλιότερο τόπικ με έναν κινέζο (κινέζος ήταν?) πού μελετούσε το νερό...

Άρα λοιπόν, για άλλη μια φορά έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα της υποκειμενικότητας του παρατηρητή ως τρίτος αλλά και ως συμμετέχων σε κάποιο πείραμα. Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για "κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης λόγω συνείδησης" αλλά επειδή έτσι όπως το θέτω δεν το καταλαβαίνω ούτε εγώ( ), θα αναφέρω πως στα πλαίσια της μικρο-ψυχοκίνησης, η συνείδησή μας μπορεί να επηρεάσει "πράγματα", στο επίπεδο των ατομικών σωματιδίων (διότι σε μεγαλύτερο επίπεδο δεν έχει φτάσει η επιστήμη ακόμα, ενώ ενδεχομένως να έχουν φτάσει ΠΑΡΑψυχολογικές έρευνες, με πειράματα π.χ. για τηλεπάθεια ή τηλεκίνηση κτλ).

Αλήθεια, λέτε όντως να λειτουργεί έτσι η τηλεπάθεια ή η τηλεκίνηση ή πληθώρα άλλων "ικανοτήτων" που μπορεί να κατέχει ο άνθρωπος?

Μήπως τελικά κάθε σκέψη μας συνεπάγεται με μεταφορά ενέργειας σε διάφορα επίπεδα, όπου αν είναι συντονισμένη μπορεί να επηρεάσει μια "αντικειμενική" κατάσταση?

 

(παίζει να ξέφυγα λίγο αλλά είναι καλή η αφορμή και η κατεύθυνση )

[Αυγερινός]

Α)Έχω 10 ερευνητές, τους μαθαίνω τέλεια φυσική και τους λέω να ερευνήσουν το φαινόμενο της κβαντικής σύραγγας.

 

Β)Έχω 10 ερευνητές, τους μαθαίνω ταύλι και τους λέω να ερευνήσουν την τηλεκίνηση.

 

Άλλο το ένα άλλο το άλλο. 1 το κρατούμενο.

 

Επίσης. Στο πείραμα που αναφέρεις, τα υποκείμενα της έρευνας δεν ήταν οι άνθρωποι αλλά οι ψυχολόγοι. Είναι αρκετά κατανοητό αυτό αν το προσέξεις. 2 τα κρατούμενα.

 

Από 1,2 => arctan^-1({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})²*cos({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})² + sin({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})²=1, φ=7px³+8x²+1, χ>0, χεR.

 

Δηλαδή..ναι μεν η δεύτερη ομάδα πήρε περισσότερες απαντήσεις για ζώα..η πρώτη όμως, με τα αντίθετα δεδομένα πήρε για ανθρώπους. Χάλασε η αντικειμενικότητά τους δλδ.

[mandrake]

Δεδομένου του γεγονότος πως δεν υπάρχουμε ξεχωριστά από ό,τι μας περιβάλλει,μπορούμε να πούμε τα εξής:

το αποτέλεσμα κάθε πειράματος-έρευνας έιναι συνάρτηση

α).των πληροφοριών

β).των πηγών πληροφόρησης

γ).του ερευνητή

δ).του ίδιου του αποτελέσματος,καθότι για κάθε διαφορετικό επιθυμητό αποτέλεσμα, ο ερευνητής προχωράει με άλλες σκέψεις,με άλλη πίστη...πχ για έναν γιατρό το αποτέλεσμα δεν είναι η εγχείρηση του ασθενή,αλλά η επιτυχία ή αποτυχία αυτής.

[Νεφέλη]

Αλήθεια, λέτε όντως να λειτουργεί έτσι η τηλεπάθεια ή η τηλεκίνηση ή πληθώρα άλλων "ικανοτήτων" που μπορεί να κατέχει ο άνθρωπος?

Μήπως τελικά κάθε σκέψη μας συνεπάγεται με μεταφορά ενέργειας σε διάφορα επίπεδα, όπου αν είναι συντονισμένη μπορεί να επηρεάσει μια "αντικειμενική" κατάσταση?

Το θεωρώ αρκετά πιθανό Τζόνυ

 

 

Επίσης. Στο πείραμα που αναφέρεις, τα υποκείμενα της έρευνας δεν ήταν οι άνθρωποι αλλά οι ψυχολόγοι. Είναι αρκετά κατανοητό αυτό αν το προσέξεις.

Μα φυσικά! Διότι ο σκοπός του πειράματος, ήταν να παρατηρηθεί εάν οι προσδοκίες αυτών που κάνουν το πείραμα/έρευνα (whatever) επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Οι ψυχολόγοι νόμιζαν ότι κάνουν εκείνοι το πείραμα ενώ στην πραγματικότητα, ήταν οι ίδιοι το πείραμα.

Όπως και στο δεύτερο πείραμα, τα πραγματικά υποκείμενα, ήταν οι φοιτητές, όχι οι αρουραίοι.

 

 

Δηλαδή..ναι μεν η δεύτερη ομάδα πήρε περισσότερες απαντήσεις για ζώα..η πρώτη όμως, με τα αντίθετα δεδομένα πήρε για ανθρώπους. Χάλασε η αντικειμενικότητά τους δλδ.

Ακριβώς!

Τι δεν κατάλαβες;;

 

Ο Mandrake το εξήγησε πολύ όμορφα:

το αποτέλεσμα κάθε πειράματος-έρευνας έιναι συνάρτηση

α).των πληροφοριών

β).των πηγών πληροφόρησης

γ).του ερευνητή

δ).του ίδιου του αποτελέσματος,καθότι για κάθε διαφορετικό επιθυμητό αποτέλεσμα, ο ερευνητής προχωράει με άλλες σκέψεις,με άλλη πίστη...πχ για έναν γιατρό το αποτέλεσμα δεν είναι η εγχείρηση του ασθενή,αλλά η επιτυχία ή αποτυχία αυτής.

Αυτό! :cheerful:

 

Από 1,2 => arctan^-1({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})²*cos({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})² + sin({[(e^(p+1/2)]/[lnx^(-17px4)+2pφ]})²=1, φ=7px³+8x²+1, χ>0, χεR.

No comment...

[Seirios]

...Μεταξύ πολλών και εντυπωσιακών ερευνών που παραθέτει το βιβλίο, το 7ο Κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στις προσδοκίες των πειραματιστών, ερευνητών και γενικώς επιστημόνων, που επηρεάζουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους, ακόμα κι αν το κάνουν άθελά τους.

 

...έχει μάλλον αρχίσει νά συζητιέται σοβαρά τό θέμα γύρω από έναν διάχυτο υποκειμενισμό πού πιθανά, ...νά διέπει τό σύμπαν! Καί δέν είναι άνευ λόγου.

 

:angel:

[eiditikos]

Δεδομένου του γεγονότος πως δεν υπάρχουμε ξεχωριστά από ό,τι μας περιβάλλει,μπορούμε να πούμε τα εξής:

το αποτέλεσμα κάθε πειράματος-έρευνας έιναι συνάρτηση

α).των πληροφοριών

β).των πηγών πληροφόρησης

γ).του ερευνητή

δ).του ίδιου του αποτελέσματος,καθότι για κάθε διαφορετικό επιθυμητό αποτέλεσμα, ο ερευνητής προχωράει με άλλες σκέψεις,με άλλη πίστη...πχ για έναν γιατρό το αποτέλεσμα δεν είναι η εγχείρηση του ασθενή,αλλά η επιτυχία ή αποτυχία αυτής.

14398[/snapback]

Υπάρχει και κάτι άλλο: ε) το κριτήριο της επεξεργασίας των δεδομένων (η λογική που διέπει την ερμηνεία τους)

[Αυγερινός]

Ακριβώς!

Τι δεν κατάλαβες;; huh.gif

 

Ο Mandrake το εξήγησε πολύ όμορφα:

:naruto:Τι δεν κατάλαβα; Αφού δεν ρώτησα τίποτα.:naruto:

[Dakkon Darkblade]

Πάνω στο αρχικό μήνυμα:

 

Στο πείραμα 1 μήπως διευκρινίζει το βιβλίο άμα η έρευνα ήταν στατιστικά σημαντική;

 

Στο πείραμα 2 οι φοιτητές ήταν το υποκείμενο. Οι αρουραίοι ήταν μέρος της πειραματικής μεθόδου.

 

Σχετικά με το σχολείο(που είναι τελείως λάθος):

Οι διπλά τυφλές δοκιμασίες είναι οι δοκιμασίες που δεν γνωρίζουν ούτε οι δοκιμαζόμενοι ούτε ο χειριστής για το πια ομάδα (ή άτομα) είναι η ομάδα έλεγχου. Στην ομάδα έλεγχου ανήκουνε αυτοί που παίρνουν το placebo(πλασματικό υποκατάστατο ελληνιστή)

[Νεφέλη]

Στο πείραμα 1 μήπως διευκρινίζει το βιβλίο άμα η έρευνα ήταν στατιστικά σημαντική;

Αναφέρει ότι στατιστικά υπήρχε σημαντική διαφορά, αλλά δεν παραθέτει αυτά καθ? αυτά τα στατιστικά, αναλυτικά.

 

Σχετικά με το σχολείο(που είναι τελείως λάθος):

Ποιό σχολείο καλέ;;

Σχόλιο! Όχι σχολείο

 

Οι διπλά τυφλές δοκιμασίες είναι οι δοκιμασίες που  δεν γνωρίζουν ούτε οι δοκιμαζόμενοι ούτε ο χειριστής για το πια ομάδα (ή άτομα) είναι η ομάδα έλεγχου. Στην ομάδα έλεγχου ανήκουνε αυτοί που παίρνουν το placebo (πλασματικό υποκατάστατο ελληνιστή)

Όταν το πείραμα είναι διπλά τυφλό, συλλέγονται και ελέγχονται τα αποτελέσματα σε σύγκριση με ίδια πειράματα αλλά όχι διπλά τυφλά, για να βγει συμπέρασμα.

Η διαφορά μεταξύ θετικών αποτελεσμάτων (ίασης δηλαδή) ανθρώπων που συμμετείχαν σε διπλά τυφλά πειράματα, σε σύγκριση με αυτούς που ήταν σε μονά τυφλά, είναι σημαντική.

Δηλαδή, οι άνθρωποι που έλαβαν placebo από γιατρό που δεν γνώριζε ότι χορηγεί placebo, παρουσίασαν σημαντικά πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα απ? αυτούς που οι γιατροί γνώριζαν ότι χορηγούν placebo.

(όλ? αυτά αναφέρονται με περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο)

 

Βέβαια, το βιβλίο δεν παραλείπει να αναφέρει ότι δεν αποκλείεται η πιθανότητα του να «προδίδονται», άθελά τους με την συμπεριφορά τους, όταν το πείραμα αφορά ανθρώπους.

 

Αλλά αυτό το ενδεχόμενο, αποκλείεται σε πειράματα με ζώα.

[Νεφέλη]

Υπάρχει και κάτι άλλο: ε) το κριτήριο της επεξεργασίας των δεδομένων (η λογική που διέπει την ερμηνεία τους)

Παρεπιπτόντως (τώρα το πρόσεξα ) ξέχασα ν' αναφέρω ότι, στο βιβλίο γίνεται αναφορά σε κάποιες περιπτώσεις επιστημόνων, που είναι οι προσδοκίες τους τόσο έντονες, που ενώ τα ίδια τα αποτελέσματά τους καταρίπτουν αυτό που επιθυμούσαν ως αποτέλεσμα, αυτοί δεν το βλέπουν, παρά τα βλέπουν ως επιβεβαίωση των προσδοκιών τους!

 

Βέβαια, δεν ξέρω εάν ο eidikos αναφερότανε σε κάτι τέτοιο ή σε κάτι άλλο...

[Dakkon Darkblade]

Όταν το πείραμα είναι διπλά τυφλό, συλλέγονται και ελέγχονται τα αποτελέσματα σε σύγκριση με ίδια πειράματα αλλά όχι διπλά τυφλά, για να βγει συμπέρασμα.

Η διαφορά μεταξύ θετικών αποτελεσμάτων (ίασης δηλαδή) ανθρώπων που συμμετείχαν σε διπλά τυφλά πειράματα, σε σύγκριση με αυτούς που ήταν σε μονά τυφλά, είναι σημαντική.

Δηλαδή, οι άνθρωποι που έλαβαν placebo από γιατρό που δεν γνώριζε ότι χορηγεί placebo, παρουσίασαν σημαντικά πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα απ? αυτούς που οι γιατροί γνώριζαν ότι χορηγούν placebo.

(όλ? αυτά αναφέρονται με περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο)

 

Βέβαια, το βιβλίο δεν παραλείπει να αναφέρει ότι δεν αποκλείεται η πιθανότητα του να «προδίδονται», άθελά τους με την συμπεριφορά τους, όταν το πείραμα αφορά ανθρώπους.

 

Αλλά αυτό το ενδεχόμενο, αποκλείεται σε πειράματα με ζώα.

Επειδή όταν το εξήγησα με δικά μου λόγια δεν φαίνεται να απέδωσε η προσπάθεια παραθέτω απόσπασμα από το βιβλίο «μέθοδοι έρευνας στην φυσική δραστηριότητα» των Jerry R. Thomas ? Jack K. Nelson (τόμος ΙΙ, Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης)

 

Άλλοι τρόποι ελέγχου των απειλών της εσωτερικής εγκυρότητας περιλαμβάνουν τα πλασματικά υποκατάστατα και τις τυφλές και διπλά-τυφλές διαδικασίες. Ένα πλασματικό υποκατάστατο (placebo) χρησιμοποιείται για να εξετασθεί αν η επίδραση του πειραματικού χειρισμού είναι πραγματική ή πρόκειται για μια ψυχολογική επίδραση. Συχνά, χρησιμοποιείται μια συνθήκη ελέγχου στην οποία τα υποκείμενα δέχονται την ίδια προσοχή και αλληλεπίδραση από τον ερευνητή, αλλά η διαδικασία που εφαρμόζεται δεν σχετίζεται με την απόδοση στην εξαρτημένη μεταβλητή.

Μια μελέτη στην οποία τα υποκείμενα δεν γνωρίζουν αν είναι μέρος της πειραματικής ή της ομάδας ελέγχου καλείται τυφλή διαδικασία (π.χ., το υποκείμενο είναι τυφλό απέναντι στον χειρισμό). Σε μια διπλά-τυφλή διαδικασία, ούτε το υποκείμενο ούτε ο εξεταστής γνωρίζει ποιον χειρισμό δέχονται τα υποκείμενα.

Όλες αυτές οι τεχνικές είναι χρήσιμες για τον έλεγχο του φαινομένου Hawthome, της προσδοκίας και του "φαινομένου του φωτοστεφάνου" καθώς και αυτού που καλούμε φαινόμενο Avis (πρόσφατη εκδοχή του φαινομένου john Henry), ή το γεγονός ότι τα υποκείμενα στην ομάδα ελέγχου προσπαθούν περισσότερο ακριβώς επειδή γνωρίζουν ότι συμμετέχουν στην ομάδα ελέγχου.